გვყავდა არარეზიდენტი სტუმრები (სომხეთიდან), რომელთა სასტუმროს მომსახურების ღირებულებაც ჩვენმა შპს-მ გადაიხადა. რა გადასახადებით დაიბეგრება აღნიშნული ოპერაცია?
საცალო გაყიდვების ობიექტში დიპლომატიური სტატუსის მქონე ფიზიკური პირი ითხოვს დღგ-ის ოდენობით ფასდაკლებას. რამდენად აქვს ამის უფლება და თუ შეიძლება, რომ უარი უთხრას მას საცალო გაყიდვის ობიექტმა?
არარეზიდენტი (აშშ) კომპანია, რომელსაც საქართველოში არ აქვს მუდმივი დაწესებულება, საქართველოში უკვეთავს სარეკლამო-მარკეტინგულ მომსახურებას საქართველოს რეზიდენტ იურიდიულ ან ფიზიკურ პირს, რომელიც ამ მომსახურებას შეასრულებს საქართველოს ტერიტორიაზე. თანხის გადახდა მოხდება ყოველთვიურად. როგორ დაიბეგრება საქართველოს რეზიდენტი პირი? განსახილველია ორი შესაძლო შემთხვევა:
1) მომსახურებას ეწევა საქართველოს რეზიდენტი იურიდიული პირი, რომელიც ამ მომსახურების გაწევისთვის ქირაობს საქართველოს რეზიდენტ არამეწარმე ფიზიკურ პირს (პირობითად, უხდის მას „ხელზე“ 100 აშშ დოლარს);
2) მომსახურებას ეწევა საქართველოს რეზიდენტი არამეწარმე ფიზიკური პირი.
ფაქტობრივი გარემოებები ასეთია:
საქართველოს კანონმდებლობით რეგისტრირებული ორგანიზაცია, რომელიც არის დღგ-ის გადამხდელი, ახორციელებს როგორც ეკონომიკურ, ასევე არაეკონომიკურ საქმიანობას. 2021 წლის მარტში ორგანიზაციამ განახორციელა შემდეგი ოპერაცია:
დღგ-ის გადამხდელმა იურიდიულმა პირმა ორგანიზაციის დაკვეთით აუშენა მას შენობა (რომლის ღირებულება დღგ-ის ჩათვლით შეადგენს 1000000 ლარს), რაზეც გამოწერა საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა (დღგ – 152542 ლარი). აღნიშნულ ძირითად საშუალებას ორგანიზაცია გამოიყენებს როგორც ეკონომიკურ, ასევე არაეკონომიკურ საქმიანობაში. ეკონომიკური საქმიანობიდან მიღებული შემოსავალი შეადგენს მისი მთლიანი შემოსავლის (შემოწირულობა, დაფინანსება ბიუჯეტიდან, შემოსავალი ეკონომიკური საქმიანობიდან) 30 პროცენტს.
გვაინტერესებს:
1) ვალდებულია თუ არა ორგანიზაცია შენობის ექსპლუატაციის პერიოდში, შენობის ღირებულება ასახოს დღგ-ით დასაბეგრ ბრუნვაში? რას ნიშნავს „თუ იგი ვერ მიიღებდა ჩათვლას“? (სსკ 160-ე მუხლის მე-3 ნაწილის „ბ“ პუნქტი: „დასაბეგრი პირის მიერ საკუთარი წარმოების შენობის/ნაგებობის ძირითად საშუალებად გამოყენება, თუ იგი სრულად ვერ მიიღებდა დღგ-ის ჩათვლას ამ შენობის/ნაგებობის სხვა პირისგან შეძენის შემთხვევაში“).
ჩვენი მოსაზრებით, აღნიშნული ნორმის ჩანაწერი ეხება შემთხვევას, როდესაც ეკონომიკურ საქმიანობაში გამოიყენებ და არ გაქვს ჩათვლის უფლება, და არა იმ შემთხვევას, როდესაც არაეკონომიკურ საქმიანობაში გამოიყენება, რადგან დღგ-ით იბეგრება მხოლოდ ეკონომიკური საქმიანობა.
2) როგორ მოხდება დღგ-ის ჩათვლა, და რა ოდენობით, ასევე გადანაწილებას ექვემდებარება თუ არა ჩასათვლელი დღგ?
ჩვენი მოსაზრებით, ვფიქრობთ, ორგანიზაციას აქვს უფლება ჩაითვალოს დღგ 30%, რადგან შემოსავლის წილი, რომელიც ეკონომიკური საქმიანობიდან მიიღება, შეადგენს 30% ს.
3) რა ხდება იმ შემთხვევაში, თუ ორგანიზაციის შემოსავალი ეკონომიკური საქმიანობიდან მომავალი წლის პერიოდში შეადგენს 20%-ს ან/და 70%-ს, ვალდებულია თუ არა ორგანიზაცია ჩათვლილი დღგ გადაიანგარიშოს (ამ შემთხვევაში როგორ და რა ოდენობაზე)? ყოველ წელს ხომ არ იხელმძღვანელოს საბალანსო ღირებულებიდან?
4) რა ხდება იმ შემთხვევაში, თუ საწარმოს, რომლის საქმიანობას წარმოადგენს დღგ-ით დასაბეგრი ბრუნვები, შეძენილი აქვს ძირითადი საშუალება, რომელზედაც მიღებულია ჩათვლა 2019 წელს, ხოლო 2021 წელს მოიხსნა საკუთარი სურვილით დღგ-ის რეგისტრაციიდან? ამ შემთხვევაში რა თანხაზე მოუწევს დღგ-ით დაბეგვრა ძირითადი საშუალების მიმართ?
ჩვენი მოსაზრებით, იმ პერიოდში (2021-ში და არა სრულად) ბალანსზე არსებული ღირებულების 18%-ის აღდგენა მოუწევს ანუ დაიბეგრება დღგ-ით (მაგრამ აქ არის ხარვეზი: კერძოდ, თუ საბალანსო ღირებულებით შესაძლებელია აღდგენა, ამ შემთხვევაში საწარმოს აქვს უფლება დაჩქარებული ცვეთა გამოიყენოს და შეამციროს ძირითადი საშუალების ღირებულება, რათა არ დაკარგოს ჩათვლილი დღგ). როგორია თქვენი მოსაზრება აღნიშნულ საკითხზე?
ამონაწერი საჯარო რეესტრიდან ადასტურებს, რომ მესაკუთრე სამშენებლო კომპანია ვალდებულია და ფიზიკურ პირს აქვს უფლება მიიღოს X კვ.მ. ფართი და ავტოსადგომი (მშენებარე შენობა მოიცავს საოფისე და კომერციულ ფართებს, შეიძლება მოხდეს პროექტის გადაკეთება და შენობა გადაკეთდეს საცხოვრებელ ფართებად). აღვნიშნავ, რომ ეს უფლება ფიზიკურ პირს აქვს ორ წელზე ნაკლები ვადის განმავლობაში. ფიზიკური პირი აპირებს გაყიდოს ეს მოთხოვნა, შესაძლებელია მთლიანად და ნაწილ-ნაწილადაც. გვაინტერესებს:
1) რა გადასახადებით დაიბეგრება ფიზიკური პირი (კერძოდ, შეეხება თუ არა დღგ და საშემოსავლო გადასახადი) და ეს მიწოდება განიხილება, როგორც მატერიალური აქტივის, თუ როგორც არამატერიალური აქტივის მიწოდება?
2) თუკი ფიზიკური პირი დაელოდება მშენებლობის დასრულებას (ვგულისხმობ ეტაპს, როცა სამეწარმეო რეესტრის ამონაწერში არა უფლების მიმღებად, არამედ მესაკუთრედ უკვე ფიზიკური პირი იქნება) და შემდეგ მოახდენს საკუთრებაში არსებული ფართების გაყიდვას, ხომ არ ექნება შეღავათები გადასახადების კუთხით?
1) ზოგიერთ ექსპორტის დეკლარაციაზე თანდართულ ინვოისში ცალკე გამოყოფილია ტრანსპორტირების ღირებულება. ტრანსპორტირების მომსახურებისთვის ძირითადად დაქირავებულია „საქართველოს ფოსტა“ და სხვა ქართული კომპანიები. ექსპორტიორმა კომპანიამ ტრანსპორტირების თანხა დღგ-ით უნდა დაბეგროს?
2) თუ ექსპორტის დროს სატრანსპორტო მომსახურებისთვის არარეზიდენტ კომპანიას დავიქირავებთ, ეს უკუდაბეგვრის დღგ-ით და არარეზიდენტის მოგების/საშემოსავლო გადასახადით უნდა დაიბეგროს?
