საინტერესო კითხვები

თეატრალურმა დაწესებულებამ გაუხსნა ე.წ. „ვარსკვლავები“ მის რამდენიმე ღვაწლმოსილ მუშაკს ამ დაწესებულებასთან მიმდებარე ტერიტორიაზე, რომელიც მუნიციპალურ საკუთრებაშია (თეატრალურ დაწესებულებას არ ეკუთვნის). დანახარჯები ჩვენმა დაწესებულებამ გაწია, თითოეული ასეთი ვარსკვლავის გახსნა რამდენიმე ათასი ლარი ჯდება. რას უნდა მივაკუთვნოთ ეს დანახარჯები – ძირითადი საშუალებაა, არამატერიალური აქტივია თუ რა? აქვს თუ არა მნიშვნელობა პასუხისთვის, ბუღალტრული აღრიცხვისთვის მსს ფასს-ს გამოვიყენებთ თუ მე-4 კატეგორიის საწარმოების ფინანსური ანგარიშგების სტანდარტს?

შპს-მ (რომელიც არ არის სალიზინგო კომპანია, ანუ კომპანიის გასულ წელს ამ სახით მიღებული შემოსავლები არ შეადგენს მისი მთლიანი შემოსავლის 70%-ს) 2024 წლის იანვარში 100000 აშშ დოლარის ეკვივალენტად გაყიდა ტრაქტორი ხუთწლიანი განვადების ხელშეკრულებით (ტექნიკა საკუთრებაში გადაეცა მყიდველს). 1. რა ბუღალტრული გატარებებია ამ დროს? 2. რა ღირებულება იწერება საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურაში? 3. დისკონტირების შემთხვევაში როგორ ხდება საპროცენტო განაკვეთის განსაზღვრა? 4. რა შედეგი დადგება, თუ კლიენტმა დავალიანება სრულად დაფარა ორი ან სამი წლის შემდეგ? 5. რა განსხვავება დგება დაბეგვრის კუთხით ზემოთ აღწერილ მოცემულობასა და სალიზინგო კომპანიის მიერ განხორციელებული იგივე ოპერაციის შემთხვევაში?

არარეზიდენტი ფიზიკური პირი საქართველოში ფლობს უძრავ ქონებას − საცხოვრებელ ბინას და ამ ქონების გაქირავებაში ხელშეწყობის მიზნით გაფორმებული აქვს ხელშეკრულება ქართულ საწარმო „ა“-სთან. გარიგების პირობებით კომპანია „ა“ ვალდებულია მოიძიოს შესაბამისი კლიენტი, დაეხმაროს კლიენტსა და მესაკუთრეს კომუნიკაციაში და პირობების შეთანხმებაში, მესაკუთრის სახელით გააფორმოს კლიენტთან ხელშეკრულება, მონაწილეობა მიიღოს ქირის გადახდის სქემაში და ქირავნობის ვადის განმავლობაში გააკონტროლოს ქონების მართლზომიერი გამოყენება და ფიზიკური მდგომარეობა მესაკუთრის ინტერესებიდან გამომდინარე. გადახდის სქემაში მონაწილეობა გულისხმობს კლიენტისთვის ქირის საფასურის გამორთმევას და მესაკუთრისთვის მიწოდებას. ამ ფუნქციების შესრულებისთვის კომპანია „ა“ მესაკუთრისგან იღებს მომსახურების საკომისიოს (საკომისიო გადაიხდება კლიენტის გადახდილი ქირიდან დაქვითვის გზით). აქვე დავძენთ, რომ კომპანია „ა“ არ იღებს რაიმე ვალდებულებებს და პასუხისმგებლობებს კლიენტის მიმართ ქირავნობის საგანზე ან/და ზოგადად ქირავნობის გარიგებით რეგულირებულ სხვა ურთიერთობებზე. 1) როდესაც დამქირავებელი კლიენტი ფიზიკური პირია (არარეგისტრირებული), როგორ იბეგრება არარეზიდენტის მიერ გაქირავებიდან მიღებული შემოსავალი? 2) ვინაიდან ტექნიკურად მესაკუთრეს თანხას ქართული საწარმო ჩაურიცხავს, შესაძლებელია, რომ ის გაუთანაბრდეს საგადასახადო აგენტს სსკ 154-ე მუხლის პირველი ნაწილის „გ“ პუნქტის მიზნებისათვის? 3) დღგ-ის თვალსაზრისით, უკუდაბეგვრით ხომ არ დაიბეგრება ეს შემოსავალი, თუ არარეზიდენტ მესაკუთრეს პირადად წარმოექმნება დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრაციის ვალდებულება? ხომ არ გავრცელდება ამ ოპერაციაზე 1652 მუხლის მე-2 ნაწილის „ე“ პუნქტის მოთხოვნები?

ქართულ საწარმოში, რომელიც სააქციო საზოგადოებაა, საქართველოს რეზიდენტმა ფიზიკურმა პირმა (რომელიც ამ საწარმოს ურთიერთდამოკიდებული პირია) აქციების სანაცვლოდ შეიტანა რაღაც აქტივი (კერძოდ, 100% წილი სხვა შპს-ში). ფიზიკურმა პირმა შეტანილი აქტივი დააფასა 3 მლნ ლარად, სანაცვლოდ საწარმომ გამოუშვა 3 მლნ ლარის ნომინალური ღირებულების აქციები და გადასცა ამ ფიზიკურ პირს. ამ აქციების გამოშვების შემდეგ ხსენებული ფიზიკური პირი ფლობს სააქციო კაპიტალის ნახევარზე მეტს − 75%-ს. კერძოდ, ამ ემისიამდე საწარმოს სააქციო კაპიტალი იყო 1 მლნ ლარი (საემისიო კაპიტალი არ ჰქონდა) და 3 მლნ-იანი ემისიის შემდეგ ფიზიკური პირი გახდა 75% წილის მფლობელი აქციონერი. ამ ოპერაციის შემდეგ 4 კალენდარულ თვეში ამ ფიზიკურმა პირმა სრულად მიჰყიდა თავისი აქციები სხვა არსებულ აქციონერს. კაპიტალში აქტივების ამგვარი შეტანისას, როდესაც ხდება კომპანიის წილის 50%-ზე მეტი აქციების სანაცვლოდ გადაცემა და როდესაც აქტივის შეტანა კაპიტალში არ ითვლება მიწოდებად (სსკ 151-ე მუხლი), საჭიროა თუ არა შეტანილი აქტივების საბაზრო ღირებულების განსაზღვრა? და თუ აღმოჩნდება, რომ ეს საბაზრო ღირებულება 3 მლნ ლარზე ნაკლებია, არის თუ არა ეს სხვაობა დასაბეგრი, მოგების ან საშემოსავლო გადასახადით? დაბეგვრა გვაინტერესებს სააქციო საზოგადოების მხრიდან. გასათვალისწინებელია, რომ რეალურად კომპანიას ხარჯი არ გაუწევია, თანხა არ გადაუხდია.

ჩვენს კომპანიას დაგეგმილი აქვს ჩვენი ზოგიერთი პარტნიორი კომპანიისთვის საახალწლო საჩუქრების გაგზავნა. ეს პარტნიორები ორ ჯგუფად შეგვიძლია დავყოთ: - კომერციული პარტნიორები: ჩვენი კორპორაციული კლიენტები, რომელთაც ვუწევთ მომსახურებას, ასევე ჩვენი პარტნიორები, რომელთან ერთადაც ვქმნით ზოგიერთ კომერციულ პროდუქტს; - სხვა პარტნიორები, რომლებიც ჩვენს კომპანიას აწვდიან სხვადასხვა სახის მომსახურებას, მოწყობილობებს, საქონელს და ა.შ. საჩუქრები სხვადასხვა შინაარსის შეიძლება იყოს და განსხვავებული იქნება მათი ფასიც. ზოგი მათგანი შეფუთული იქნება ბრენდირებული სტიკერებითაც. არცერთი ასეთი საჩუქრის მწარმოებელი ჩვენი კომპანია არ არის, ანუ ვიყიდით, ზოგიერთს შევფუთავთ და ისე გავაგზავნით. გვაქვს შემდეგი კითხვები: 1) უნდა დაიბეგროს გადასახადებით ასეთი სახის გაცემული საჩუქრები იურიდიულ პირებზე? თუ კი, მაშინ რომელი გადასახადებით? 2) უნდა დაიბეგროს გადასახადებით ასეთი სახის გაცემული საჩუქრები ფიზიკურ პირებზე? თუ კი, მაშინ რომელი გადასახადებით? 3) საჩუქრის შინაარსზე და ფასზე თუ არის დამოკიდებული დაბეგვრის საკითხი? ანუ, 50 ლარამდე ღირებულების საჩუქარს გავაგზავნით თუ 1000 ლარის, ამას აქვს მნიშვნელობა დაბეგვრის მიზნებისთვის? 4) როგორია მიღებული საგადასახადო პრაქტიკა ამ საკითხებზე?

შესაძლებელია თუ არა, არარეზიდენტ დამფუძნებელ ფიზიკურ პირს დივიდენდი ჩავურიცხოთ აშშ დოლარში, ქართულ საბანკო ანგარიშზე?