აღრიცხვაზე არმყოფ რეზიდენტ ფიზიკურ პირს კომპანიამ გაუფორმა მომსახურების ხელშეკრულება 150000 ლარზე. კომპანიამ ამ თანხიდან დააკავა 2% საპენსიო, დააკავა საშემოსავლო 20% და დარჩენილი თანხა 117600 ლარი ჩაურიცხა ფიზიკურ პირს.
ამ ფიზიკურ პირს დაუდგება თუ არა ვალდებულება, დარეგისტრირდეს დღგ-ის გადამხდელად?
სამშენებლო კომპანიამ ბარტერით შეიძინა მიწა ფიზიკური პირისაგან, რომელსაც სანაცვლოდ უნდა გადასცეს ამ მიწაზე აშენებული საცხოვრებელი სახლიდან რამდენიმე ბინა. გააფორმეს „უძრავი ქონების ნასყიდობისა და უძრავი ქონების წინარე ნასყიდობის შესახებ“ ხელშეკრულება და დაარეგისტრირეს საჯარო რეესტრში. აღნიშნულ ხელშეკრულებაში არის ასეთი პუნქტები:
„პუნქტი 8.5. სამშენებლო კომპანია ვალდებულია შენობა-ნაგებობაზე მშენებლობის ნებართვა მიიღოს წინამდებარე ხელშეკრულებაზე ხელმოწერიდან ექვსი თვის ვადაში...“
„პუნქტი 8.6. სამშენებლო კომპანია ვალდებულია საცხოვრებელ სახლზე მშენებლობის ნებართვის გაცემიდან სამი თვის ვადაში მოახდინოს მისი რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში, როგორც მშენებარე. სამშენებლო კომპანია ასევე ვალდებულია, რეგისტრაციის განხორციელებიდან სამოცი დღის ვადაში განახორციელოს ფიზიკურ პირზე გადასაცემი ფართების იდენტიფიკაცია და მისი რეესტრში წინარე საკუთრების უფლებით რეგისტრაცია ფიზიკური პირისთვის...“
„პუნქტი 12.1. სამშენებლო კომპანიის მიერ მშენებლობის ნებართვის მიღებიდან ორი თვის ვადაში მშენებლობის არდაწყების შემთხვევაში, ფიზიკურ პირს აქვს უფლება ცალმხრივად მოშალოს წინამდებარე ხელშეკრულება და მოითხოვოს გარიგების საგნის დაბრუნება...“
„პუნქტი 12.5. თუ სამშენებლო კომპანია მშენებლობის ნებართვის მიღებიდან თორმეტი თვის ვადაში ვერ უზრუნველყოფს საცხოვრებელი სახლის არანაკლებ 3 (სამი) სართულის აშენებას, ფიზიკურ პირს აქვს უფლება ცალმხრივად მოშალოს წინამდებარე ხელშეკრულება და მოითხოვოს გარიგების საგნის და განხორციელებული მშენებლობის სრულად დაბრუნება/საკუთრებაში აღრიცხვა...“
ჩვენ ვიცით, რომ ბარტერის დროს სამშენებლო მომსახურება დღგ-ით შეიძლება დაიბეგროს მომსახურების ბოლოს სრულად ან რაღაც ეტაპების მიხედვით. ზემოთ ჩამოთვლილი პუნქტებით ნაკისრი ვალდებულებების შესრულება ხომ არ ჩაეთვლება სამშენებლო კომპანიას რამე ეტაპების შესრულებად და ხომ არ მოუწევს დღგ-ით დაბეგვრა ამ თითოეული პუნქტის მიხედვით, პროპორციულად?
საწარმოს საკუთრებაში აქვს 3,6 ჰა მიწის ფართობი, რომელიც ბალანსზე აღრიცხულია 18529 ლარად. 2020 წლის ივნისში გაყიდა 7941 კვ. მეტრი, რომელზეც ვენახია გაშენებული და ამ უკანასკნელის თვითღირებულება 6711,50 ლარს შეადგენს.
მიწისა და მასზე გაშენებული ვენახის გაყიდვიდან მიღებული შემოსავალი 30000 ლარია. გაყიდვა განხორციელდა ფიზიკურ პირზე. ვენახი ახალია და მასზე ცვეთა ჯერ არ დარიცხულა, რადგან ის მსხმოიარე 2019 წლიდანაა. საწარმო, რომელმაც გაყიდვა მოახდინა, დღგ-ის გადამხდელია.
გთხოვთ გვიპასუხოთ, როგორ უნდა გაიმიჯნოს დღგ-ით დასაბეგრი და დაუბეგრავი ოპერაციები შესაბამისი თანხების მითითებით, რა დოკუმენტი უნდა გაფორმდეს და იქნებ მოგვცეთ შესაბამისი ბუღალტრული გატარებები:
- 30000 ლარის შემოსავალზე;
- 7941 კვ. მეტრი მიწის ფართობის რეალიზაციაზე;
- 6711,50 ლარის თვითღირებულების მქონე ვენახის რეალიზაციაზე;
- დღგ-ის თანხაზე.
სამშენებლო კომპანიამ ბარტერის გზით 24 ბინა ასაშენებელ კორპუსში გაუცვალა ფიზიკურ პირს სხვა მიწის სანაცვლოდ. ანუ, ამ მიწაზე არ ხდება აღნიშნული კორპუსის მშენებლობა. აღნიშნულ 24 ბინაზე გაფორმდა წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულებები. ასევე, აღნიშნული გაცვლის (ბარტერის) ფაქტიდან გასულია 2 წელზე მეტი.
1) თუკი, სამშენებლო კომპანია აღნიშნული 24 ბინიდან 4 ბინას (რომლებიც ჯერ ე.წ. „ჰაერია“) გადაუფორმებს აღნიშნულ ფიზიკურ პირს საკუთრების უფლებით, ხოლო შემდგომ ეს ფიზიკური პირი (ფაქტობრივად მეორე დღესვე) ამ 4 ბინას გაყიდის, ამ შემთხვევაში რა გადასახადებით დაიბეგრება როგორც ფიზიკური პირი, ასევე სამშენებლო კომპანია?
2) თუკი, სამშენებლო კომპანია აღნიშნული 24 ბინიდან 5 ან მეტ ბინას (რომლებიც ჯერ ე.წ. „ჰაერია“) გადაუფორმებს აღნიშნულ ფიზიკურ პირს საკუთრების უფლებით. ხოლო შემდგომ ეს ფიზიკური პირი (ფაქტობრივად მეორე დღესვე) ამ 5 ან მეტ ბინას გაყიდის, ამ შემთხვევაში რა გადასახადებით დაიბეგრება ფიზიკური პირი?
3) თუკი, სამშენებლო კომპანია აღნიშნული 24 ბინიდან 4 ბინას (რომლებიც ჯერ ე.წ. „ჰაერია“) გადაუფორმებს აღნიშნულ ფიზიკურ პირს საკუთრების უფლებით, ხოლო შემდგომ ეს ფიზიკური პირი (ფაქტობრივად მეორე დღესვე) ამ 4 ბინას გაყიდის და ასევე გაყიდის დანარჩენი 20 ბინიდან ერთის ან რამდენიმეს წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულებას (უფლება), ამ შემთხვევაში, რა გადასახადებით დაიბეგრება ფიზიკური პირი?
4) თუკი, სამშენებლო კომპანია და ფიზიკური პირი შეიტანენ ცვლილებას მათ შორის გაფორმებულ აღნიშნულ წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულებაში (ან რამდენიმე ხელშეკრულებაში) და ვთქვათ N სართულზე არსებული ბინის ნაცვლად წინარე ნასყიდობაში ჩაწერენ P სართულზე არსებულ ბინას, ისე, რომ ეს ბინები სართულების გარდა სხვა მახასიათებლებით ფაქტობრივად ერთი და იგივე იქნება, ეს ცვლილება რაიმე დაბეგვრას გამოიწვევს (როგორც ფიზიკური პირის, ასევე სამშენებლო კომპანიის მხრიდან)?
ჩვენს შპს-ს (მე-4 კატეგორიის საწარმოა) ინტერნეტ-მომსახურებას უწევს არარეზიდენტი იურიდიული პირი, კერძოდ, Shopify International Limited-ი. ეს მომსახურება ჩვენი ინტერნეტ საიტის ყოველთვიური მომსახურებაა. არ გვაქვს Shopify International Limited-ის რეზიდენტობის ცნობა. გთხოვთ გვიპასუხოთ:
1) რა გადასახადებით დაიბეგრება ჩვენი შპს ამ შემთხვევაში?
2) მომსახურების ღირებულება იჭრება ბანკიდან ავტომატურად, კერძოდ ინვოისი გამოწერილია 29 დოლარზე და თანხის ჩამოჭრა PayPal-ის მეშვეობით ხორციელდება 30.63 დოლარი. მოცემული შემთხვევის დროს, დასაბეგრი ბაზა საიდან იანგარიშება? გადახდის დანიშნულებაა Basic Shopify plan.
თიზ-ში რეგისტრირებულ კომპანია „ა“-ს ქვეიჯარით აღებული აქვს მიწა და მასზე მდგარი 4 კედელი თიზ-ში რეგისტრირებული სხვა კომპანიისგან (რომელსაც თავის მხრივ ეს სახელმწიფოსგან აქვს აღებული იჯარით). ამ ობიექტზე კომპანია „ა“-მ დახარჯა დაახლოებით 2 მილიონი ლარი და მეტიც, განავრცო და ააშენა საწარმო (შენობა და დანადგარები).
1) ასეთი ხარჯის გაწევა თიზ-ში რეგისტრირებული კომპანია „ა“-სთვის ნებადართულია თუ არა ჩვენი კანონმდებლობით?
2) ფინანსური აღრიცხვის მიზნებისთვის ეს გაწეული დანახარჯები რა ტიპის ხარჯია კომპანია „ა“-სთვის?
3) ქვეიჯარაში გადახდილი თანხები ემატება თუ არა შენობის თვითღირებულებას მშენებლობის პროცესში (მიმდინარეობისას)?
4) რამე გადასახადი ხომ არ წარმოექმნება კომპანია „ა“-ს ამ ოპერაციის გამო?
ბუღალტრულ აღრიცხვას ვაწარმოებთ მსს ფასს-ის მიხედვით.
