შპს-ს (იბეგრება ახალი მოგების გადასახადის ე.წ. „ესტონური მოდელის“ მიხედვით) 2020 წელს საქონლის მიწოდებიდან მიღებული აქვს შემოსავალი 100 000 ლარი, ხოლო ხარჯი შეადგენს 50 000 ლარს. 2021 წელს ამავე საწარმომ გასცა შემოწირულება 10 000 ლარი საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე.
რა ითვლება წინა წლის წმინდა მოგების 10%-ის ბაზისად – 50 000 ლარი, რომელიც არ გამინაწილებია, თუ 50 000 ლარს გამოკლებული მოგების გადასახადი და გამოკლებული დივიდენდი? თუ, მხოლოდ ვაკლებთ მოგების გადასახადს 15%-ს, ხოლო რაც დარჩება, ეგ ჩაითვლება წმინდა მოგებად და მისი 10% შეგვიძლია მომდევნო წელს დაუბეგრავად გავცეთ საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე?
საქველმოქმედო ორგანიზაცია არის შპს „X“-ის (ბანკი) დამფუძნებელი, რომელიც იბეგრება მოგების წლიური გადასახადით. 2019 წელს საქველმოქმედო ორგანიზაციას გადაეცა საკუთრებაში შპს „X“-ის 100% წილი, რომელსაც ბალანსზე ჰქონდა გაუნაწილებელი მოგება.
1) აქვს თუ არა უფლება შპს „X“-ს გაანაწილოს მოგება (ძველი და დაფუძნების შემდგომ მიღებული) საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე?
2) რა საგადასახადო ვალდებულები წარმოეშობა ზემოაღნიშნულ ნაწილში, როგორც შპს „X“-ს, ასევე საქველმოქმედო ორგანიზაციას?
3) ასევე აქვს თუ არა უფლება საქველმოქმედო ორგანიზაციას, აღნიშნული მიღებული დივიდენდი გამოიყენოს ქველმოქმედებაში?
4) ამასთან თუ არის შესაძლებელი დამფუძნებელ საქველმოქმედო ორგანიზაციას შემოწირულობის სახით (10% წმინდა მოგების) შპს „X“-მა გადასცეს გარკვეული თანხა (რომელსაც შპს „X“ გამოქვითავს დასაბეგრი შემოსავლიდან მიმდინარე პერიოდში ხარჯის სახით)? ხომ არ ჩაითვლება, რომ შპს-მ მოგება გაანაწილა დამფუძნებელზე?
5) ასევე, თუ არის შესაძლებელი, აღნიშნული ოპერაცია შეფასდეს „ესტონურ მოდელზე“ გადასული შპს-ის მიერ განხორციელებულად, და რა საგადასახადო ვალდებულებები განესაზღვრება აღნიშნულ პირებს?
შპს X-მა ბანკიდან აღებული სესხით შეისყიდა შპს Y-ის 100%-იანი წილი.
1) შეუძლია თუ არა შპს Y-ს ყოველთვე სესხის დასაფარი თანხა გადაურიცხოს (დამფუძნებელს) შპს X-ს?
2) თუ შესაძლებელია, რა სახით და რა ვალდებულებები წარმოეშობა?
საწარმო შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოებაა, რომელიც ერთი წელია რაც დაფუძნდა და ჰყავს ერთი 100 პროცენტიანი დამფუძნებელი პარტნიორი ფიზიკური პირი. ამჟამად ამ დამფუძნებელს უნდა გასვლა შპს-იდან თავისი 100 პროცენტიანი წილის დათმობით. მიუხედავად იმისა, რომ შპს-ს აქვს ქონება და თავის დროზე საწესდებო კაპიტალის შევსება მოხდა მოცემული დამფუძნებლის მიერ, ის არ ითხოვს საწესდებო კაპიტალის ოდენობის არც თანხას და არც ქონებას. რა საგადასახადო ვალდებულება შეიძლება წარმოიშვას ამ შემთხვევაში დამფუძნებელი ფიზიკური პირის მიმართ, რომელსაც უნდა გასვლა შპს-იდან?
წარმოვადგენთ შპს-ს. ფიზიკური პირი დამფუძნებლის მიერ 2014 წელს საწესდებო კაპიტალში შეტანილია უცხოური ვალუტა აშშ დოლარში და ევროში (სხვადასხვა თარიღებში) - X თანხა შეტანის დღისათვის არსებული კურსების მიხედვით ეკვივალენტი ლარში. 2017 წლამდე, წლის ბოლოს საწესდებო კაპიტალის გადაფასების თანხები ასახულია 5320 „საწესდებო კაპიტალის საკურსო სხვაობები“ საბალანსო ანგარიშზე. დამფუძნებელს უნდა, რომ გაიტანოს თანხები ნაწილ-ნაწილ. რადგან სტანდარტის მიზნებისათვის საწესდებო კაპიტალი არ ექვემდებარება გადაფასებას, ხოლო შეტანის დღისათვის არსებულ კურსებსა და დღეს არსებულ კურსებს შორის სხვაობა საგრძნობლად დიდია, გამოდის, რომ ლარში თანხების გაცემისას დამფუძნებელი დაზარალდება.
გთხოვთ განგვიმარტოთ: რომელი ოპერაცია არის სწორი, რა საგადასახადო ვალდებულებები წარმოეშვება კომპანიას და რა მოთხოვნები შეიძლება წარმოეშვას დამფუძნებელს კომპანიის მიმართ, თუ საწესდებო კაპიტალის შემცირება (თანხის გატანა) მოხდება:
1) ეროვნულ ვალუტაში შემოტანის დღისათვის არსებული კურსით;
2) უცხოურ ვალუტაში გატანის დღისათვის არსებული ეროვნული ბანკის კურსით ეკვივალენტი ლარში;
3) როგორ დავარეგულიროთ 5320 საბალანსო ანგარიშზე არსებული საკურსო სხვაობების საკითხი?
