სახელმწიფო ტენდერების მოთხოვნების გამო (გამოცდილებიდან გამომდინარე), შეიქმნა ამხანაგობა ორი იურიდიული პირის მიერ (მათ შორის, ერთი არის არარეზიდენტი საწარმო) 50%-50% წილით, 3 წლის ვადით. სამუშაოები დაიწყო დამკვეთის ავანსით, რომელიც დღგ-ით დაბეგრა ამხანაგობამ. აღნიშნულმა პროექტმა მოიტანა მოგება 1 000 000 ლარი, რომელიც გაუნაწილებელი მოგებიდან განაწილდა რეზიდენტ და არარეზიდენტ შპს-ებზე (დამფუძნებლებზე). ეს თანხა ამხანაგობას არ დაუბეგრავს მოგების გადასახადით. შპს თანხას დაბეგრავს მაშინ, როცა გაიტანს დივიდენდად. ალბათ, ანალოგიურად მოიქცევა არარეზიდენტი საწარმო მათი კანონმდებლობის შესაბამისად.
რამდენად სწორია ჩვენი ქმედება, ეკუთვნოდა თუ არა ამხანაგობას თანხის განაწილებისას დაბეგვრა მოგების გადასახადით ან გადახდის წყაროსთან?
გვაქვს კითხვები საერთაშორისო კომპანიასთან დაკავშირებით.
1) საქართველოს მთავრობის 2020 წლის 8 ოქტომბრის დადგენილება №619-ის დანართი №2-ის მუხლი 1-ის შენიშვნა ფორმულირებულია შემდეგნაირად: „ამ მუხლის „ა“-„ო“ ქვეპუნქტებით გათვალისწინებულ საქმიანობაში იგულისხმება მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზე გაწეული მომსახურება“.
რას ნიშნავს „მომსახურების ხელშეკრულების საფუძველზე გაწეული მომსახურება“? მაგალითად, ნებისმიერი პროგრამის ინსტალაციისას, ვებგვერდზე „ექაუნთის“ შექმნისას ან ინტერნეტით ნებისმიერი მომსახურების შეძენისას ყოველთვის მომხმარებელი ეთანხმება მომსახურების მიმწოდებლის პირობებს. მომსახურების ხელშეკრულება აუცილებლად წერილობით უნდა იყოს თუ ეგრეთ წოდებულ „პირობებზე დათანხმების ღილაკზე“ მონიშვნა საკმარისია იმისთვის, რომ მომსახურების ხელშეკრულება გაფორმებულად ჩაითვალოს?
2) საქართველოს მთავრობის 2020 წლის 8 ოქტომბრის დადგენილება №619-ის დანართი №3 ფორმულირებულია შემდეგნაირად:
„იმ ხარჯების ნუსხა, რომელთა საქართველოში გაწევის შემთხვევაში, საერთაშორისო კომპანიის სტატუსის მქონე პირს უფლება აქვს, შეამციროს მოგების გადასახადით დასაბეგრი განაწილებული მოგების თანხა:
1. საერთაშორისო კომპანიის სტატუსის მქონე პირის მიერ საქართველოს მოქალაქე რეზიდენტი დაქირავებული პირისათვის გადახდილი ხელფასის ხარჯი.
2. საერთაშორისო კომპანიისათვის ნებადართული საქმიანობ(ებ)ის სფეროში სამეცნიერო-კვლევითი, საპროექტო და საცდელ-საკონსტრუქტორო მომსახურების ხარჯები“.
თუ კომპანიის შემოსავლები და ხარჯები წლის განმავლობაში იყო შემდეგი:
ამონაგები – 500 000=;
საქართველოში გადახდილი ხელფასი – (120 000);
ადმინისტრაციული და სხვა ხარჯი – (110 000);
ანუ მოგება არის 270 000 ლარი. კომპანიამ გადაწყვიტა გაანაწილოს დივიდენდი 180 000 ლარი. სსკ 23-ე მუხლის მე-10 ნაწილის მიხედვით, საერთაშორისო კომპანიის მოგების გადასახადის განაკვეთია 5%. ამ შემთხვევაში მოგების გადასახადი გაანგარიშდება (180 000-120 000)/0.95*0.05=3 158 ლარი?
ამ გამოთვლაში 180 000 ლარს 120 000*180/270=80 000 ლარი ხომ არ უნდა გამოვაკლოთ?
როგორ უნდა მოიქცეს კომპანია, თუ მას რამდენიმე წლის განმავლობაში დაგროვებული მოგება აქვს და მხოლოდ მის ნაწილს ანაწილებს?
3) სსკ 23-ე მუხლში არაფერია ნათქვამი დღგ-სთან დაკავშირებით. საერთაშორისო კომპანიის მიერ გაწეული მომსახურება დღგ-ის ზოგადი რეგულაციების მიხედვით იბეგრება, თუ სპეციალური წესები ან განთავისუფლებაა დადგენილი?
ორი პირი ქმნის შპს-ს, 60%:40% პროცენტული მონაწილეობით. წესდებით გამოცხადებული კაპიტალი 1000 ლარია. შესაბამისად, ერთ მხარეს შეაქვს 600 ლარი, ხოლო მეორეს – 400.
ამასთან, პირველი მხარე შემდგომში ახორციელებს ბიზნესში შენატანს 5 მილიონი დოლარის ოდენობით, მაგრამ იმის გამო რომ არ მოხდეს წილების ცვლილება, ამიტომ ამ თანხის შენატანის გატარება ხდება როგორც დაბრუნებადი სესხის. მხარეებს უნდათ ეს სესხი გაფორმდეს როგორც უპროცენტო სესხი და როგორ უნდა მოიქცნენ ამ შემთხვევაში? ამ შემთხვევაში სხვაობა საბაზრო პროცენტთან ხომ არ უნდა დაიბეგროს საშემოსავლო გადასახადით?
უნდათ ამ საკითხის ოპტიმალური გადაწყვეტა ისე, რომ 40% წილის მფლობელს არ შეეცვალოს წილების რაოდენობა მეორე მხარის მიერ თანხის შეტანის შემდეგ.
ამასთან, ის მხარე (დამფუძნებელი), რომელიც განახორციელებს შემდეგში შენატანს, შეიძლება იყოს ან არარეზიდენტი უცხოური კომპანია ან არარეზიდენტი უცხოელი ფიზიკური პირი. რომელი აჯობებს საგადასახადო მიზნებისთვის?
შპს-ს (იბეგრება ახალი მოგების გადასახადის ე.წ. „ესტონური მოდელის“ მიხედვით) 2020 წელს საქონლის მიწოდებიდან მიღებული აქვს შემოსავალი 100 000 ლარი, ხოლო ხარჯი შეადგენს 50 000 ლარს. 2021 წელს ამავე საწარმომ გასცა შემოწირულება 10 000 ლარი საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე.
რა ითვლება წინა წლის წმინდა მოგების 10%-ის ბაზისად – 50 000 ლარი, რომელიც არ გამინაწილებია, თუ 50 000 ლარს გამოკლებული მოგების გადასახადი და გამოკლებული დივიდენდი? თუ, მხოლოდ ვაკლებთ მოგების გადასახადს 15%-ს, ხოლო რაც დარჩება, ეგ ჩაითვლება წმინდა მოგებად და მისი 10% შეგვიძლია მომდევნო წელს დაუბეგრავად გავცეთ საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე?
საქველმოქმედო ორგანიზაცია არის შპს „X“-ის (ბანკი) დამფუძნებელი, რომელიც იბეგრება მოგების წლიური გადასახადით. 2019 წელს საქველმოქმედო ორგანიზაციას გადაეცა საკუთრებაში შპს „X“-ის 100% წილი, რომელსაც ბალანსზე ჰქონდა გაუნაწილებელი მოგება.
1) აქვს თუ არა უფლება შპს „X“-ს გაანაწილოს მოგება (ძველი და დაფუძნების შემდგომ მიღებული) საქველმოქმედო ორგანიზაციაზე?
2) რა საგადასახადო ვალდებულები წარმოეშობა ზემოაღნიშნულ ნაწილში, როგორც შპს „X“-ს, ასევე საქველმოქმედო ორგანიზაციას?
3) ასევე აქვს თუ არა უფლება საქველმოქმედო ორგანიზაციას, აღნიშნული მიღებული დივიდენდი გამოიყენოს ქველმოქმედებაში?
4) ამასთან თუ არის შესაძლებელი დამფუძნებელ საქველმოქმედო ორგანიზაციას შემოწირულობის სახით (10% წმინდა მოგების) შპს „X“-მა გადასცეს გარკვეული თანხა (რომელსაც შპს „X“ გამოქვითავს დასაბეგრი შემოსავლიდან მიმდინარე პერიოდში ხარჯის სახით)? ხომ არ ჩაითვლება, რომ შპს-მ მოგება გაანაწილა დამფუძნებელზე?
5) ასევე, თუ არის შესაძლებელი, აღნიშნული ოპერაცია შეფასდეს „ესტონურ მოდელზე“ გადასული შპს-ის მიერ განხორციელებულად, და რა საგადასახადო ვალდებულებები განესაზღვრება აღნიშნულ პირებს?
