საქართველოს საწარმოს, სააქციო საზოგადოებას, გამოშვებული აქვს 1000 აქცია, რომლის მფლობელია ორი რეზიდენტი ფიზიკური პირი. ამ სს-ს 2018 წლის დასაწყისში გაუნაწილებელი მოგება არ ჰქონდა, თუმცა წარმატებული საქმიანობის შედეგად მიიღო მოგება და უკვე 2018 წლის ბოლოს ბალანსში დაუფიქსირდა გაუნაწილებელი მოგება 20000 ლარი, რომლიდანაც 10000 ლარი არის დაბეგვრისგან გათავისუფლებული საქმიანობიდან მიღებული, ხოლო მეორე 10000 ლარი – ჩვეულებრივი საქმიანობიდან.
2019 წლის პირველ 6 თვეში საწარმომ ასევე მიიღო 5000 ლარი შუალედური მოგება – ესეც გათავისუფლებული საქმიანობიდან, ანუ ამ მომენტისათვის მთლიანი გაუნაწილებელი მოგება შედგებოდა 20000+5000=25000 ლარისგან, რომლიდანაც 15000 ლარი არის გათავისუფლებული საქმიანობიდან მიღებული.
1 ივლისს აქციონერებმა მიიღეს ორი ასეთი გადაწყვეტილება შესაბამისი რიგითობით:
1) პირველი გადაწყვეტილებით, 2018 წლის 20000 ლარი მოგებიდან: გათავისუფლებული 10000 ლარი გაანაწილეს დივიდენდად, ხოლო მეორე 10000 ლარი ჩააბრუნეს სს-ის კაპიტალში დაბეგვრის გარეშე, იმ მოტივით, რომ სსკ 98(1) მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად:
„2. განაწილებულ მოგებად არ ითვლება:
ბ) საწარმოს პარტნიორზე განხორციელებული გადახდა ამავე საწარმოს აქციის/წილის საკუთრებაში გადაცემით...“
აქციების ემისია შესაბამის რეგისტრატორთან დარეგისტრებული არ არის.
2) მეორე გადაწყვეტილებით: გაანაწილეს დივიდენდად 2019 წლის გათავისუფლებული შუალედური 5000 ლარიანი მოგებაც.
აქციონერთა ზემოთ აღწერილი გადაწყვეტილებები დადოკუმენტირებულია აქციონერთა კრების ოქმების სახით.
ვინაიდან ახალი აქციების გამოშვება არ მომხდარა, ამ 10000 ლარის მოგების კაპიტალში გადატანისას მაინც ჩაითვლება რომ ეს დივიდენდები გადახდილია „აქციის/წილის საკუთრებაში გადაცემით“? არის თუ არა რისკი, რომ საგადასახადო ორგანომ იმსჯელოს და თქვას: ვინაიდან ამ დივიდენდების სანაცვლოდ აქციონერებს ახალი აქციები არ მიუღიათო, არ არის დაკმაყოფილებული 981 მუხლის მეორე ნაწილის „ბ“ პუნქტიო („აქციის საკუთრებაში გადაცემით“) და ეს 10000 ლარი (რომელიც ჩვეულებრივი საქმიანობიდანაა მიღებული) დაბეგროს მოგების გადასახადით „ესტონური მოდელის“ შესაბამისად, როგორც „დასაბეგრი მოგების განაწილება“?
იურისტის განმარტებით, ისეთი შეზღუდვა, რომ სააქციო საზოგადოებაში აქციონერებს არ შეუძლიათ საწარმოს კაპიტალის გაზრდა ახალი აქციების ემისიის გარეშე – არ არსებობს. მკაფიოდ აღწერილი არაა, მაგრამ კანონი ამას არ კრძალავსო, რომ აქციონერებმა მოიტანონ დამატებითი ინვესტიცია და გაზარდონ საზოგადოების კაპიტალი, ისე რომ ახალი აქციები არ იქნას გამოშვებული.
1) შპს X-მა ფიზიკური პირისგან აიღო სესხი ლარში და რამდენ პროცენტში უნდა დავაფიქსირო წლიურად?
2) შპს X-მა ფიზიკური პირისგან აიღო სესხი ევროში და რამდენ პროცენტში უნდა დავაფიქსირო წლიურად?
ვართ ა(ა)იპ, რომელიც ეწევა ქველმოქმედებას. საბანკო ანგარიშზე გვერიცხება შემოწირულობები. ამ მიღებულ შემოწირულობებს შემდეგ ვურიცხავთ სოციალურად დაუცველ, მრავალშვილიან ოჯახებს.
1) როგორი იქნება ამ შემთხვევაში სწორი ბუღალტრული გატარებები?
2) იხდის თუ არა ორგანიზაცია მოგების გადასახადს, თუ არ ეწევა ეკონომიკურ საქმიანობას?
შპს-მ უნდა გასცეს 2013-2014-2015-2016 წლების და ასევე 2017-2018-2019 წლების დივიდენდები. 2008-2016 წლების გაუნაწილებელი მოგება შეადგენს 120000 ლარს (გადახდილი მოგების გადასახადი უდრის 21176 ლარს). აქედან 2013-2014-2015-2016 წლების გაუნაწილებელი მოგებააა 40000 ლარი, ხოლო 2017-2018-2019 წლების გაუნაწილებელი მოგება შეადგენს 50000 ლარს (გადახდილი მოგების გადასახადი უდრის 8824 ლარს). აქვე უნდა აღვნიშნო, რომ კომპანიას გაცემული აქვს 2008-2009 წლების დივიდენდები. მაინტერესებს მოგების გადასახადის გამოთვლა, ასევე წინა წლების მოგების გადასახადის ჩათვლა როგორ ხდება, ასევე დივიდენდის გამოთვლა და ბუღალტრული გატარებები?
თუ გადაფასების შემდეგ ცვეთა ისე გაიზარდა, რომ ამ არაფულადი ხარჯით განპირობებულია ზარალი, არ ვაღიარებთ გასაცემი დივიდენდის არსებობას? არ წარვადგენთ ყოველთვიური მოგების გადასახადის დეკლარაციას? თუკი დამფუძნებლებს სურთ რეალურად არსებული დივიდენდის განაწილება? და პირიქით, გადაფასების ნამეტით თუკი იზრდება გასანაწილებელი დივიდენდი?
კომპანიის დამფუძნებლებს (ერთი ფიზიკური პირია, ხოლო მეორე – იურიდიული) შემოაქვთ სესხები თანხის საჭიროებიდან გამომდინარე. ხელშეკრულებები თითოეულ გამსესხებელზე ცალ-ცალკე თანხებზე უნდა გაკეთდეს? უპროცენტო სესხის გაცემა ხომ შეიძლება?
