ფიზიკური პირი ქონების გადასახადის წლიურ დეკლარაციას რომ ავსებს, სოფლის მეურნეობიდან მიღებული მისი შემოსავალი გაითვალისწინება თუ არა იმ 40000-ლარიან ზღვარში? და თუ კი, შედის მთლიანად თუ სოფლის მეურნეობაზე გაწეული ხარჯი უნდა გამოაკლდეს?
შპს-ს სურს საქართველოს ტერიტორიაზე შეიძინოს საქონელი (ცოცხალი ძროხა, ცოცხალი ღორი), დაკლას სასაკლაოზე, დააფასოოს ცალკეული სახის სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციად და გაყიდოს ყოველგვარი გადამუშავების გარეშე.
ჩვენი მოსაზრება ამ საკითხზე ასეთია:
სსკ, მუხლი 8. ტერმინთა განმარტება:
„6. ბიოლოგიური აქტივი – ცხოველი ან მცენარე.
61. სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობა – ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტი 41-ით გათვალისწინებული საქმიანობა“.
(ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტი 41 „სოფლის მეურნეობა“:
„5. წინამდებარე სტანდარტში გამოყენებულ ტერმინებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა:
სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობა არის საწარმოს მიერ ბიოლოგიური აქტივების ტრანსფორმაციისა და ნაყოფის მიღების მართვა გაყიდვის მიზნით, ან სოფლის მეურნეობის პროდუქციად ან დამატებით ბიოლოგიურ აქტივებად გარდაქმნის მიზნით. ბიოლოგიური ტრანსფორმაცია მოიცავს ზრდას, დეგენერაციას, წარმოებას და გამრავლებას, რაც იწვევს ბიოლოგიური აქტივის ხარისხობრივ ან რაოდენობრივ ცვლილებებს)“.
„62. სოფლის მეურნეობის პროდუქცია – სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობიდან მიღებული პროდუქტი. ამასთანავე, სოფლის მეურნეობის პროდუქციის სამრეწველო გადამუშავებად (სასაქონლო კოდის შეცვლად) არ ითვლება ბიოლოგიური ტრანსფორმაციის შედეგად სასაქონლო კოდის შეცვლა, აგრეთვე ბიოლოგიური აქტივიდან ნაყოფის მიღება (პროდუქციის მოცილება ან ბიოლოგიური აქტივის სიცოცხლის პროცესის შეწყვეტა)“.
სსკ, მუხლი 172. დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით გათავისუფლება:
„4. დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით, ასევე გათავისუფლებულია:
უ) საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის (გარდა სეს ესნ-ის 0407 11 000 00 და 0407 21 000 00 კოდებით გათვალისწინებული საქონლისა (კვერცხისა) და 0207 11 სუბპოზიციაში მითითებული საქონლისა (შინაური ქათამი აუქნელი, ახალი ან გაცივებული)) მიწოდება მის სამრეწველო გადამუშავებამდე (სასაქონლო კოდის შეცვლამდე)“;
„(სასაქონლო კოდის შეცვლად) არ ითვლება ბიოლოგიური ტრანსფორმაციის შედეგად სასაქონლო კოდის შეცვლა, აგრეთვე ბიოლოგიური აქტივიდან ნაყოფის მიღება (პროდუქციის მოცილება ან ბიოლოგიური აქტივის სიცოცხლის პროცესის შეწყვეტა)“.
აღნიშნული დებულებებიდან გამომდინარე, ჩვენთვის ცხადია, რომ მოცემული ოპერაცია გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან ჩათვლის უფლებით. ამასვე ადასტურებს სიტუაციური სახელმძღვანელო №1198, რომელიც დღეს აღარ გამოიყენება, თუმცა ნათლად გამოხატავს შემოსავლების სამსახურის პოზიციას მსგავს საკითხთან მიმართებაში.
ჩვენი თხოვნაა, შეგვიფასოთ, რამდენად სწორია ჩვენი მსჯელობა და შესაბამის შემთხვევაში მოგვცეთ საჭირო მითითებები. ვფიქრობთ, საქონლის შეძენაზე შევადგინოთ ხელშეკრულება და მიღება-ჩაბარების აქტი საქონლის სრული აღწერილობით, სარეგისტრაციო ნომრის მითითებით, ხოლო დაკვლის მომსახურებაზე ასევე ხელშეკრულება და დაკვლის აქტი, ასევე რაც მთავარია შევადგინოთ აქტი, რომელშიც აღნიშნული იქნება მიღებული პროდუქტების დასახელება და რაოდენობა თითოეული დაკვლის პროცესის მიხედვით. თუმცა გვაინტერესებს, პროდუქტების გამოსავლიანობისა და დანაკარგების შესახებ თუ არსებობს რაიმე დოკუმენტი, რომლითაც შევძლებთ ვიხელმძღვანელოთ?
გამოვავლინეთ საქონელი, რომელიც მოძველებული მოდელებია და გაყიდვა გვიჭირს. შევეცადეთ ფასდაკლებაც გამოგვეცხადებინა, მაგრამ მაინც არ გაიყიდა. როგორც ტექნიკური ჯგუფი ამბობს, შეუძლიათ დაშალონ და სახეშეცვლილი ფორმით ან ჯართის სახით გავყიდოთ შესაბამის მყიდველზე.
თავისთავად, თვითღირებულებაზე ნაკლებ ფასად მოგვიწევს გაყიდვა. თუმცა, თუ გავყიდით, გარკვეული ოდენობის თანხას მაინც მივიღებთ საკომპენსაციოდ.
მოძველებული საქონლის ჯამური თვითღირებულება არის დაახლოებით 28000 ლარი და ჩამოფასებული გვაქვს საცალო გასაყიდ ფასამდე 9000 ლარამდე ამ მომენტისთვის.
აღნიშნული მოქმედების ჩასატარებლად, კომპანიის დირექტორის ბრძანება თუ იქნება საკმარისი, რომ ჩამოვაფასოთ შერჩეული საქონელი, შემდეგ კი მოვახდინოთ მისი რეალიზაცია? ჩამოფასება უნდა მოხდეს იმ სარეალიზაციო ფასამდე დღგ-ის გარეშე, რა ფასსაც მყიდველი შემოგვთავაზებს.
ასევე, საინტერესოა, ასეთი მოქმედებით, რაიმე საგადასახადო რისკზე ხომ არ მივდივართ? რს.ჯე-ზე განადგურების განაცხადში აქვთ ასეთი შინაარსის ჩანაწერი, „საქონლის პირველადი სახის ცვლილება“ და ეს განაცხადი ჩვენი შემთხვევისთვის რომ გამოვიყენოთ, თუ არის შესაძლებელი?
ქმარმა ცოლს აჩუქა უძრავი ქონება (საცხოვრებელი სახლი). ჩუქების ხელშეკრულება დათარიღებულია 03.08.2023-ით, რეესტრში ამონაწერიც ამავე თარიღში ამოვიდა.
2023 წლის სექტემბერში ცოლ-ქმარი საზღვარგარეთ განქორწინდა.
აწ უკვე ყოფილ ცოლს სურს გაყიდოს ეს საცხოვრებელი სახლი (ახლა, 2024 წელში).
სსკ 82.4.ა.(პრიმა 1) მუხლის მიხედვით: „აქტივის საკუთრებაში ფლობის 2-წლიანი ვადის მიზნებისთვის გაითვალისწინება ფიზიკური პირის მიერ და იმ მამკვიდრებლის/მჩუქებლის საკუთრებაში ფლობის ვადა ჯამურად, რომლის I რიგის მემკვიდრეც არის ეს ფიზიკური პირი“.
მიუხედავად იმისა, რომ ჩუქების შემდეგ გაშორდნენ, ჩუქების მომენტში ცოლი ქმრის I რიგის მემკვიდრე იყო. როგორც რეესტრში ვხედავთ, აღნიშნული ქონება ქმარზე რეგისტრირებულია 2013 წლიდან.
აქედან გამომდინარე თუ აწ უკვე ყოფილი ცოლი გაყიდის საცხოვრებელ სახლს (თავის საკუთრებაში რეგისტრაციიდან 2 წლის გასვლამდე, ანუ 03.08.2025-მდე), ეს არ დაიბეგრება საშემოსავლო გადასახადით, იმიტომ, რომ მჩუქებლის საკუთრებაში ყოფნის პერიოდიც იქნება გათვალისწინებული.
ეთანხმებით ზემოთ ჩამოყალიბებულ მოსაზრებას თუ შენიშვნები გაქვთ?
დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („ელექტროსაქონელი“) და ასევე დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („სამშენებლო კომპანია“) თანამშრომლობენ, რომლის ფარგლებშიც „ელექტროსაქონელი“ „სამშენებლო კომპანიას“ 20%-იანი ფასდაკლებით აწვდის საქონელს. ახლა „სამშენებლო კომპანიას“ სურს საქონლის ნაცვლად „ელექტროსაქონლისაგან“ შეიძინოს სასაჩუქრე ვაუჩერი – 20%-იანი ფასდაკლებით. პირობითად, „ელექტროსაქონელმა“ მიყიდოს „სამშენებლო კომპანიას“ 20% ფასდაკლებით სასაჩუქრე ვაუჩერი, 1000-ლარიანი 800 ლარად. „სამშენებლო კომპანია“ ამ ვაუჩერს გადასცემს მესამე პირებს (დავარქვათ „ბენეფიციარები“), რომლებიც მასთან ბინას შეიძენენ. ბენეფიციარები ვაუჩერს მხოლოდ „ელექტროსაქონელში“ საქონლის შესაძენად (რომელიც დღგ-ით იბეგრება) გამოიყენებენ, მას ფულად ვერ გაანაღდებენ. განვიხილავთ ორ შესაძლო სცენარს:
სცენარი 1: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 800 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე გაიწერება საქონელი 20%-იანი ფასდაკლებით და ამგვარად 1000 ლარის საქონელი „ჩაიხურება“ 800 ლარად.
სცენარი 2: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 1000 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს და მას დამატებით გამოუწერს დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურას „მარკეტინგული მომსახურების“ დანიშნულებით 200 ლარზე. ამით გვერდს ავუვლით იმ თემას, რომ 200 ლარი ფულის ეკვივალენტი ვაჩუქეთ თითქოს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე საქონელი გაიწერება საცალო ფასებით 1000 ლარით.
რა საგადასახადო რისკებს შეიცავს ეს სცენარები „ელექტროსაქონლისთვის“?
საკომუნიკაციო კომპანია მომხმარებელთან შედის გარიგებაში ამგვარი პირობით, რომ კლიენტი მომსახურებაში გადაიხდის 25 ლარს და იმავდროულად, ამ თანხიდან კომპანია დაუბრუნებს მას 10 ლარს იმავე ანგარიშზე, საიდანაც მოხდა გადახდა. აქცია ტარდება ასეთი ფორმითა და მიზნით:
„ქეშ ბექი“ იმოქმედებს მხოლოდ საკომუნიკაციო კომპანიის აპლიკაციაში დამახსოვრებული ბარათიდან გადახდის შემთხვევაში (მხოლოდ ლოკალური ვიზა ან მასტერქარდი) და მხოლოდ ტარიფი „მაქსის“ შეძენის შემთხვევაში. ამექსით, ეფლ ფეით და სხვა ტიპის გადახდის შემთხვევაში „ქეშ ბექი“ არ იმოქმედებს.
აქციის მიზანი არის საკომუნიკაციო კომპანიის აპლიკაციის პრომოცირება. არცერთ კონკრეტულ ბანკთან პარტნიორობაზე (ამ აქციის ფარგლებში) შეთანხმება არ გვაქვს.
ერთი შეხედვით კონკრეტულად ამ ოპერაციის დღგ-ით დაბეგვრის თვალსაზრისით განსაკუთრებული არაფერი ხდება და დასაბეგრი ბრუნვა შეადგენს 25-10=15 ლარს, რის საფუძველს გვაძლევს სსკ 164-ე მუხლის მე-5 ნაწილის „ა“ და „ბ“ პუნქტები.
გაგვიზიარეთ, რას ფიქრობთ თქვენ, რა არის დღგ-ით დასაბეგრი შემოსავალი ამ მაგალითში?
