ინდმეწარმე ქვეაგენტის მიერ აგენტისგან მიღებული საკომისიო შემოსავლებიდან გამოსაქვით ხარჯად თუ შეიძლება მივიჩნიოთ შეძენილი ან იჯარით აღებული ქონების (სწრაფი გადახდის აპარატების – ტერმინალის) ცვეთა და მიმდინარე ან/და კაპიტალური რემონტის დანახარჯები, და ვაწარმოოთ მათი როგორც ძირითადი საშუალებების ბუღალტრული აღრიცხვა, ინკასაციის დანახარჯებთან (გადახდის აპარატებთან მიმოსვლის ხარჯები) ერთად? ბუღალტრული გატარებებიც მოგვაწოდეთ, თუ შესაძლებელია.
შპს-მ 2014 წელს სესხი აიღო აშშ დოლარში (ეროვნული ბანკის კურსი მაშინ იყო 1.9156 ლარი) საზღვარგარეთ მდებარე ფინანსური ორგანიზაციიდან. შპს-ს სესხის გადახდები არ უწარმოებია, შესაბამისად დავალიანება ასახული იყო გრძელვადიანი ვალდებულების ანგარიშზე. ახლა გაირკვა, რომ შპს-ს ეს სესხი ჩამოეწერა 31.12.2020 წელს. ჩამოწერის საბუთიც გამოგვიგზავნეს მიმდინარე წლის იანვარში. როგორ უნდა მოვიქცეთ? მართებული იქნება, თუ არასაოპერაციო შემოსავალში გავატარებთ ამ თანხას? და კურსთაშორისი სხვაობა, გამოწვეული აშშ დოლარის 2014 წელს არსებულ ეროვნულ კურსსა და 2020 წლის 31 დეკემბერს არსებულ ეროვნულ კურსს შორის განსხვავებით, უნდა ავსახოთ კურსთაშორისი სხვაობის შემოსავალში?
ბოთლის მიმწოდებელს გადავურიცხეთ 23000 ევრო ბოთლის ყალიბის დასამზადებლად, რომელიც ჩვენთვის გამოიმუშავებს 2500000 ბოთლს, ასე წერია კონტრაქტში. ეს ჩვენთვის წინასწარ გაწეული ხარჯია და დავსვამ 17**-ებზე და ყოველი იმპორტისას ბოთლის რაოდენობის პროპორციულად ბოთლის თვითღირებულებას უნდა მივაკუთვნოთ? აღრიცხვა-ანგარიშგებისთვის ვიყენებთ მსს ფასს-ს.
შპს X ეწევა ყიდვა-გაყიდვის ეკონომიკურ საქმიანობას. რადგან ფლობს საკმარის ფართს, გადაწყვიტა მესამე პირის საქონელი დროებით დაასაწყობოს ხელშეკრულებაში გაწერილი პირობებით. მომსახურების საფასური განისაზღვრა დროებით მიბარებული საქონლით დაკავებული სტანდარტული ადგილის რაოდენობის მიხედვით. ერთთვიანი ვადის გასვლის შემდეგ საქონლის ადგილის სრულად არგათავისუფლების შემთხვევაში ჩაირთვება მომსახურების ახალი ერთთვიანი ტარიფი დარჩენილი ადგილების შესაბამისად.
მაინტერესებს, როგორ უნდა ავსახო ბუღალტრულ გატარებებში შესაბამისი ოპერაციები?
ჩვენი კომპანია (შპს, რომელიც დაფუძნებულია საქართველოში) ჩრდილოეთ მაკედონიაში დარეგისტრებული ფილიალის მეშვეობით ახორციელებდა იქ სამუშაოებს. 2022 წლის მანძილზე ჩვენმა შპს-მ ამ ფილიალიდან რამდენჯერმე მიიღო თანხები (გადმოირიცხა ჩრდილოეთ მაკედონიაში არსებული ფილიალის საბანკო ანგარიშიდან და ჩაირიცხა საქართველოში სათავო კომპანიის საბანკო ანგარიშზე). ეს თანხები არ დაბრუნდება ფილიალში და არც შპს-ს ჰქონია გადარიცხული ფილიალში რაიმე, რომ თანხის უკან დაბრუნება იყოს. შინაარსობრივად, მოგება გამოდის.
გთხოვთ მოგვწეროთ, შპს-ის სათავო ოფისის აღრიცხვიანობის მიზნებისათვის, რა გატარებები შეიძლება გავუკეთოთ ამ მიღებულ თანხებს კონკრეტულად: დებეტში „ფული“, კრედიტში – რა?
საქართველოს რეზიდენტმა შპს X-მა 2021 წლის ივნისში, 77342.56 EUR წინასწარი გადახდის საფუძველზე ლატვიის რეზიდენტი შპს Y-სგან შეიძინა კოსმეტიკური და ჰიგიენური თავის მოვლის საშუალებები (22 დასახელება), მათი შემდგომი რეალიზაციის მიზნით. პროდუქციის (სმფ) თვითღირებულება ლარში დაფიქსირდა გადახდილი ავანსის კურსის შესაბამისად 1 EUR=3.8356 GEL.
2022 წლის ოქტომბერში შპს Y-მა თანხმობა მოგვცა მცირევადიანი 12 დასახელების (3-6 თვე) საქონლის ნაშთის უკან (ლატვიაში) დაბრუნებაზე, ვადიან პროდუქციაზე ჩანაცვლების პირობით (შესაძლებელია ჩანაცვლება მოხდეს იმავე ბრენდის სხვა დასახელების პროდუქციით).
2022 წლის 08 ნოემბერს შპს X-მა ექსპორტის რეჟიმის საშუალებით შპს Y-ს, DAP-რიგა მიწოდების პირობით, გაუგზავნა 12 დასახელების პროდუქცია საერთო ღირებულებით 33104.41 EUR. რადგან საქმე გვქონდა საქონლის უკან დაბრუნებასთან, ინვოისში დაფიქსირდა 2021 წლის ივნისის შესყიდვის ფასები ევროში (რა ფასშიც ვიყიდეთ, იმ ფასში დავაბრუნეთ).
08.11.2022 წ. EUR კურსი შეადგენს 2.7304 ლარს. შემოსავლების სამსახურმა მოგვთხოვა აღნიშნული ექსპორტის რეალიზაციად აღიარება საგადასახადო მიზნებისთვის ანუ აღნიშნული ოპერაციის საბაჟო ღირებულება ნაჩვენებია 2022 წლის ნოემბრის დღგ-ის დეკლარაციაში, ბრუნვის სახით შესაბამის გრაფაში.
ზემოაღნიშნულთან დაკავშირებით გვაინტერესებს თქვენი მოსაზრება:
1) რას წარმოადგენს მარაგების უკან დაბრუნების შედეგად წარმოქმნილი უარყოფითი სხვაობა – ზარალს საოპერაციო საქმიანობიდან თუ კურსთაშორის სხვაობას?
2) აღნიშნული ოპერაციით უნდა აღიარდეს მოთხოვნა მიმწოდებლის მიმართ (14**) თუ უარყოფითი ნიშნით ვალდებულება (31**)?
