ჩვენი კომპანია ეწევა სამედიცინო საქმიანობას (დონაცია, სუროგაცია):
1) დონორებისგან ვყიდულობთ ბიოლოგიურ მასალას (კვერცხუჯრედს), რასაც ბუღალტრულად ვაფორმებთ როგორც გასაყიდად გამიზნული მასალის შეძენას, არ ვბეგრავთ. გთხოვთ მიპასუხოთ, რა საგადასახადო რისკის შემცველია ეს ოპერაცია?
2) სუროგატ დედაზე ვახდენთ კომპენსაციის გაცემას, რეზიდენტ სუროგატ დედებს ვბეგრავთ 20% საშემოსავლო გადასახადით და 2% საპენსიო დაზღვევის შენატანით, არარეზიდენტ სუროგატ დედას ვბეგრავთ 10% არარეზიდენტის საშემოსავლო გადასახადით. გთხოვთ მიპასუხოთ, სწორად ვბეგრავთ თუ არა?
3) სუროგატი დედის ან დონორის ტრანსპორტირების ღირებულებას კომპანია იხდის. იბეგრება თუ არა ეს ხარჯი, როდესაც ვურიცხავთ არარეზიდენტ კომპანიას, მაგალითად თვითმფრინავის ბილეთის ღირებულებას?
4) სსკ 34-ე მუხლი განმარტავს, როდის ითვლება პირი საქართველოს რეზიდენტად. გთხოვთ მიპასუხოთ, როგორ გავარკვიო პირი რამდენი ხნის განმავლობაში იმყოფება საქართველოს ტერიტორიაზე და არის თუ არა რეზიდენტი დაბეგვრის მიზნებისათვის?
დღგ-ისაგან გათავისუფლებული იმპორტის ადგილობრივი მიწოდება შეიძლება დაიბეგროს დღგ-ით? საგადასახადო კოდექსის რომელ მუხლში შეიძლება ვნახო?
კონკრეტულად, სათადარიგო ნაწილი ჩამოვიტანეთ, განბაჟების დროს მიენიჭა სასაქონლო კოდი 901813 – იმპორტი დღგ-ით არ დაიბეგრა.
ამ სათადარიგო ნაწილის ადგილობრივი მიწოდება ხომ არ დაიბეგრება დღგ-ით?
ჩვენი კომპანია ყიდის ან მოკლევადიანი იჯარით გასცემს იმპორტირებულ სამედიცინო აპარატურას, ასევე სახარჯ მასალებს მათთვის. ერთ-ერთმა ა(ა)იპ-მა, რომელიც არ არის დღგ-ის გადამხდელი, მოგვმართა თხოვნით, გავუწიოთ სპონსორობა ამ ა(ა)იპ-ის მიერ ორგანიზებულ სამედიცინო წარმომადგენელთა კონგრესს, რასაც შესაბამისად ჩაგვიწერენ ინვოისში. დაიბეგრება თუ არა ჩვენ მიერ ამ მიზნით გადარიცხული თანხა მოგების გადასახადით?
მეიჯარე კომპანიამ მოიჯარეზე ფართის გაქირავებისას (გრძელვადიანი ჩვეულებრივი იჯარაა), მას წინასწარ, ავანსის სახით, გადაახდევინა ბოლო 2 თვის იჯარის თანხა. გამოწერილია ავანსის საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა, შესაბამისი დღგ დეკლარირებულია.
ისე მოხდა, რომ ივლისის თვეში იჯარა შეწყდა ვადაზე ადრე მეიჯარის მიზეზით.
მხარეთა მოლაპარაკებების შედეგად, სექტემბერში მხარეები შეთანხმდნენ, რომ მეიჯარე დაუბრუნებდა მოიჯარეს ზემოაღნიშნულ ბოლო 2 თვის იჯარის თანხას და დაუბრუნა კიდევაც. სექტემბერში გამოიწერა ავანსის კორექტირების საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა.
კორექტირებული დღგ-ის თანხა რომელი თვის საგადასახადო დეკლარაციაში უნდა ასახონ მხარეებმა: ივლისში თუ სექტემბერში?
შპს-ს სურს საქართველოს ტერიტორიაზე შეიძინოს საქონელი (ცოცხალი ძროხა, ცოცხალი ღორი), დაკლას სასაკლაოზე, დააფასოოს ცალკეული სახის სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციად და გაყიდოს ყოველგვარი გადამუშავების გარეშე.
ჩვენი მოსაზრება ამ საკითხზე ასეთია:
სსკ, მუხლი 8. ტერმინთა განმარტება:
„6. ბიოლოგიური აქტივი – ცხოველი ან მცენარე.
61. სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობა – ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტი 41-ით გათვალისწინებული საქმიანობა“.
(ბუღალტრული აღრიცხვის საერთაშორისო სტანდარტი 41 „სოფლის მეურნეობა“:
„5. წინამდებარე სტანდარტში გამოყენებულ ტერმინებს აქვთ შემდეგი მნიშვნელობა:
სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობა არის საწარმოს მიერ ბიოლოგიური აქტივების ტრანსფორმაციისა და ნაყოფის მიღების მართვა გაყიდვის მიზნით, ან სოფლის მეურნეობის პროდუქციად ან დამატებით ბიოლოგიურ აქტივებად გარდაქმნის მიზნით. ბიოლოგიური ტრანსფორმაცია მოიცავს ზრდას, დეგენერაციას, წარმოებას და გამრავლებას, რაც იწვევს ბიოლოგიური აქტივის ხარისხობრივ ან რაოდენობრივ ცვლილებებს)“.
„62. სოფლის მეურნეობის პროდუქცია – სასოფლო-სამეურნეო საქმიანობიდან მიღებული პროდუქტი. ამასთანავე, სოფლის მეურნეობის პროდუქციის სამრეწველო გადამუშავებად (სასაქონლო კოდის შეცვლად) არ ითვლება ბიოლოგიური ტრანსფორმაციის შედეგად სასაქონლო კოდის შეცვლა, აგრეთვე ბიოლოგიური აქტივიდან ნაყოფის მიღება (პროდუქციის მოცილება ან ბიოლოგიური აქტივის სიცოცხლის პროცესის შეწყვეტა)“.
სსკ, მუხლი 172. დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით გათავისუფლება:
„4. დღგ-ისგან ჩათვლის უფლებით, ასევე გათავისუფლებულია:
უ) საქართველოში წარმოებული სოფლის მეურნეობის პროდუქციის (გარდა სეს ესნ-ის 0407 11 000 00 და 0407 21 000 00 კოდებით გათვალისწინებული საქონლისა (კვერცხისა) და 0207 11 სუბპოზიციაში მითითებული საქონლისა (შინაური ქათამი აუქნელი, ახალი ან გაცივებული)) მიწოდება მის სამრეწველო გადამუშავებამდე (სასაქონლო კოდის შეცვლამდე)“;
„(სასაქონლო კოდის შეცვლად) არ ითვლება ბიოლოგიური ტრანსფორმაციის შედეგად სასაქონლო კოდის შეცვლა, აგრეთვე ბიოლოგიური აქტივიდან ნაყოფის მიღება (პროდუქციის მოცილება ან ბიოლოგიური აქტივის სიცოცხლის პროცესის შეწყვეტა)“.
აღნიშნული დებულებებიდან გამომდინარე, ჩვენთვის ცხადია, რომ მოცემული ოპერაცია გათავისუფლებულია დღგ-ისაგან ჩათვლის უფლებით. ამასვე ადასტურებს სიტუაციური სახელმძღვანელო №1198, რომელიც დღეს აღარ გამოიყენება, თუმცა ნათლად გამოხატავს შემოსავლების სამსახურის პოზიციას მსგავს საკითხთან მიმართებაში.
ჩვენი თხოვნაა, შეგვიფასოთ, რამდენად სწორია ჩვენი მსჯელობა და შესაბამის შემთხვევაში მოგვცეთ საჭირო მითითებები. ვფიქრობთ, საქონლის შეძენაზე შევადგინოთ ხელშეკრულება და მიღება-ჩაბარების აქტი საქონლის სრული აღწერილობით, სარეგისტრაციო ნომრის მითითებით, ხოლო დაკვლის მომსახურებაზე ასევე ხელშეკრულება და დაკვლის აქტი, ასევე რაც მთავარია შევადგინოთ აქტი, რომელშიც აღნიშნული იქნება მიღებული პროდუქტების დასახელება და რაოდენობა თითოეული დაკვლის პროცესის მიხედვით. თუმცა გვაინტერესებს, პროდუქტების გამოსავლიანობისა და დანაკარგების შესახებ თუ არსებობს რაიმე დოკუმენტი, რომლითაც შევძლებთ ვიხელმძღვანელოთ?
დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („ელექტროსაქონელი“) და ასევე დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („სამშენებლო კომპანია“) თანამშრომლობენ, რომლის ფარგლებშიც „ელექტროსაქონელი“ „სამშენებლო კომპანიას“ 20%-იანი ფასდაკლებით აწვდის საქონელს. ახლა „სამშენებლო კომპანიას“ სურს საქონლის ნაცვლად „ელექტროსაქონლისაგან“ შეიძინოს სასაჩუქრე ვაუჩერი – 20%-იანი ფასდაკლებით. პირობითად, „ელექტროსაქონელმა“ მიყიდოს „სამშენებლო კომპანიას“ 20% ფასდაკლებით სასაჩუქრე ვაუჩერი, 1000-ლარიანი 800 ლარად. „სამშენებლო კომპანია“ ამ ვაუჩერს გადასცემს მესამე პირებს (დავარქვათ „ბენეფიციარები“), რომლებიც მასთან ბინას შეიძენენ. ბენეფიციარები ვაუჩერს მხოლოდ „ელექტროსაქონელში“ საქონლის შესაძენად (რომელიც დღგ-ით იბეგრება) გამოიყენებენ, მას ფულად ვერ გაანაღდებენ. განვიხილავთ ორ შესაძლო სცენარს:
სცენარი 1: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 800 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე გაიწერება საქონელი 20%-იანი ფასდაკლებით და ამგვარად 1000 ლარის საქონელი „ჩაიხურება“ 800 ლარად.
სცენარი 2: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 1000 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს და მას დამატებით გამოუწერს დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურას „მარკეტინგული მომსახურების“ დანიშნულებით 200 ლარზე. ამით გვერდს ავუვლით იმ თემას, რომ 200 ლარი ფულის ეკვივალენტი ვაჩუქეთ თითქოს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე საქონელი გაიწერება საცალო ფასებით 1000 ლარით.
რა საგადასახადო რისკებს შეიცავს ეს სცენარები „ელექტროსაქონლისთვის“?
