„ესტონურ მოდელზე“ მყოფი კომპანიისთვის, რომელიც სარემონტო-საინჟინრო სამუშაოებით არის დაკავებული, მოგების გადასახადით დაბეგვრის მიზნებით წარმომადგენლობითი ხარჯების ნორმატივის დადგენისას, გათვალისწინებული უნდა იქნეს თუ არა გაცემულ სესხებზე და საბანკო დეპოზიტებზე/ანაბრებზე დარიცხული პროცენტები?
ჩვენი კომპანია ყიდის ან მოკლევადიანი იჯარით გასცემს იმპორტირებულ სამედიცინო აპარატურას, ასევე სახარჯ მასალებს მათთვის. ერთ-ერთმა ა(ა)იპ-მა, რომელიც არ არის დღგ-ის გადამხდელი, მოგვმართა თხოვნით, გავუწიოთ სპონსორობა ამ ა(ა)იპ-ის მიერ ორგანიზებულ სამედიცინო წარმომადგენელთა კონგრესს, რასაც შესაბამისად ჩაგვიწერენ ინვოისში. დაიბეგრება თუ არა ჩვენ მიერ ამ მიზნით გადარიცხული თანხა მოგების გადასახადით?
დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („ელექტროსაქონელი“) და ასევე დღგ-ის გადამხდელი კომპანია („სამშენებლო კომპანია“) თანამშრომლობენ, რომლის ფარგლებშიც „ელექტროსაქონელი“ „სამშენებლო კომპანიას“ 20%-იანი ფასდაკლებით აწვდის საქონელს. ახლა „სამშენებლო კომპანიას“ სურს საქონლის ნაცვლად „ელექტროსაქონლისაგან“ შეიძინოს სასაჩუქრე ვაუჩერი – 20%-იანი ფასდაკლებით. პირობითად, „ელექტროსაქონელმა“ მიყიდოს „სამშენებლო კომპანიას“ 20% ფასდაკლებით სასაჩუქრე ვაუჩერი, 1000-ლარიანი 800 ლარად. „სამშენებლო კომპანია“ ამ ვაუჩერს გადასცემს მესამე პირებს (დავარქვათ „ბენეფიციარები“), რომლებიც მასთან ბინას შეიძენენ. ბენეფიციარები ვაუჩერს მხოლოდ „ელექტროსაქონელში“ საქონლის შესაძენად (რომელიც დღგ-ით იბეგრება) გამოიყენებენ, მას ფულად ვერ გაანაღდებენ. განვიხილავთ ორ შესაძლო სცენარს:
სცენარი 1: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 800 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე გაიწერება საქონელი 20%-იანი ფასდაკლებით და ამგვარად 1000 ლარის საქონელი „ჩაიხურება“ 800 ლარად.
სცენარი 2: ვაუჩერის მიყიდვისას „ელექტროსაქონელი“ სამშენებლო კომპანიას გამოუწერს დღგ ის ანგარიშ-ფაქტურას 1000 ლარზე, ხოლო მეორე მხრივ სამშენებლო კომპანია „ელექტროსაქონელს“ ჩაურიცხავს 800 ლარს და მას დამატებით გამოუწერს დღგ-ის ანგარიშ-ფაქტურას „მარკეტინგული მომსახურების“ დანიშნულებით 200 ლარზე. ამით გვერდს ავუვლით იმ თემას, რომ 200 ლარი ფულის ეკვივალენტი ვაჩუქეთ თითქოს. ვაუჩერის განაღდებისას ბენეფიციარზე საქონელი გაიწერება საცალო ფასებით 1000 ლარით.
რა საგადასახადო რისკებს შეიცავს ეს სცენარები „ელექტროსაქონლისთვის“?
კომპანიას, რომელიც დაფუძნებულია თურქული ინვესტიციით, წარმოებული პროდუქცია გააქვს ექსპორტზე (აზერბაიჯანში) არაურთიერთდამოკიდებულ კომპანიაზე, თვითღირებულებაზე დაბალ ფასად, ახალი ბაზრის ათვისების მიზნით. რა საგადასახადო რისკებს წარმოშობს ასეთი გაყიდვა?
დაბეგვრის „ესტონურ მოდელზე“ მყოფი საწარმოს წლიური შედეგების მიხედვით გამოვლენილი, მოგების გადასახადით დასაბეგრი თანხით – ვთქვათ 1500 ლარით:
1) შემცირდება წინა წლის ზარალი და საწარმო არ დაიბეგრება 15%-ით? თუ:
2) საწარმო დაიბეგრება მოგების გადასახადით და გასანაწილებელი მოგება მიიმართება წინა წლების ზარალის დასაფარად?
3) 1-ლი ვარიანტის შემთხვევაში, როგორ განიკარგება 1500 ლარი, შეიძლება განაწილდეს დამფუძნებლებს შორის და დაიბეგრება მოგების გადასახადითა და დივიდენდის საშემოსავლო გადასახადით 5%-ით? და წარვადგენთ მოგების გადასახადის ყოველთვიურ დეკლარაციას?
1) 2010 წელში 5000 ლარად ნაყიდი უძრავი ქონება შპს-ის საწესდებო კაპიტალში შეტანის გამო აუდიტორის მიერ შეფასდა 25000 ლარად. ამ თანხას შპს არიცხავდა ცვეთას და იქვითავდა ხარჯებში. რამდენად სწორია ეს?
2) საწარმომ უნდა გაყიდოს ეს ქონება, რომლის ნარჩენი ღირებულება ახლა არის: ნასყიდობის ღირებულებიდან - 1700 ლარი, ხოლო აფასების ღირებულებიდან - 9000 ლარამდე. ქონების გაყიდვისას საწარმო არ აპირებს მის საბაზრო ფასებით შეფასებას. შემოსავლის დასადგენად, გამოვიქვითავთ 1700 თუ 9000 ლარს?
