უცხოური ფარმაცევტული საწარმოს საქართველოში რეგისტრირებული ფილიალის მიერ, რომელიც არ არის დღგ-ის გადამხდელი, დაგეგმილია ტრენინგი ქალაქგარეთ, რომელიც ეძღვნება ორ საქმიან თემას. ტრენინგში მონაწილეობს თითქმის მთელი გუნდი, საიდანაც ნაწილი ატარებს ტრენინგს, ხოლო დანარჩენები არიან მსმენელები.
ხარჯები შედგება შემდეგი კომპონენტებისგან:
1. სასტუმროში განთავსება;
2. საკონფერენციო ხარჯები;
3. კვება სასტუმროში (საუზმე+სადილი+ვახშამი);
4. მგზავრობა კომპანიის ავტომობილებით (ბენზინის ჩამოწერა მოხდება ამ მივლინებაზე).
იმის გამო, რომ კვებას უზრუნველყოფს სასტუმრო, სამივლინებო თანხის გაცემა (დღეში 30 ლარი) არ ხდება.
საკითხი ეხება ძირითადად კვების კომპონენტს დღგ-ის ნაწილში (საშემოსავლო ნაწილში გასაგებია, რომ 30 ლარზე ზემოთ უნდა დაიბეგროს), კერძოდ: ხომ არ წარმოშობს ეს ოპერაცია დღგ-ის გადამხდელად რეგისტრირებისა და შესაბამისად დაბეგვრის საფუძველს?
უცხოური საწარმოს საქართველოს წარმომადგენლობა ვიწვევთ ექიმებს სათავო ოფისის მიერ დაორგანიზებულ შეხვედრაზე ხორვატიაში.
ჩვენ მიერ ექიმთან გაგზავნილი მოსაწვევის თანახმად, ხარჯების ნაწილს ფარავს სათავო ოფისი (საფრანგეთი), ხოლო ნაწილს ვუნაზღაურებთ ჩვენ, საქართველოს წარმომადგენლობა, კერძოდ:
1. ხარჯების ნაწილი ანაზღაურდება ექიმის სახელზე ქართული ტურისტული კომპანიის მიერ გამოწერილი ინვოისით;
2. დანარჩენი ნაწილი კი − უცხოური (ხორვატული) ტურისტული კომპანიის მიერ ჩვენზე გამოწერილი ინვოისის საფუძველზე, რომელიც ეხება ხორვატიაში სასტუმროს და კვების მომსახურებას.
გთხოვთ გაგვიზიაროთ თქვენი შეხედულება დაბეგვრასთან დაკავშირებით.
ასევე გთხოვთ გვაცნობოთ, ხორვატული ტურისტული კომპანიის მიერ ჩვენი ოფისის სახელზე გამოწერილი ინვოისი რამე პრობლემას ხომ არ შექმნის? დღგ-ის გადამხდელად არ ვართ რეგისტრირებული და მომსახურების მიღება და უსასყიდლოდ გადაცემის საკითხი ალბათ აქ არ არის რელევანტური, რადგან საქართველოს ფარგლების გარეთ ხდება ეს, ხომ?
არარეზიდენტი ფიზიკური პირი საქართველოში არსებულ ერთ-ერთ მშენებარე კორპუსში ყიდულობს ბინას 150000 აშშ დოლარად, რისთვისაც გამყიდველთან გააფორმა წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულება. იმ მომენტში გადაიხადა 40000 დოლარი, ხოლო დარჩენილ თანხას გადაიხდის ბინის ჩაბარების მომენტში.
მშენებლობის დასრულებამდე და ბინის საკუთრებაში გადმოსვლამდე მყიდველმა ფიზიკურმა პირმა გადაიფიქრა ქონების შეძენა, მოძებნა მესამე დაინტერესებული მხარე (რომელიც მზად იყო მის ნაცვლად შეეძინა ეს ბინა), გავიდა გარიგებიდან და ამის სანაცვლოდ მესამე მხარეს გამოართვა 60000 დოლარი. მესამე მხარე ასევე ვალდებულია ბინის გამყიდველს გადაუხადოს დარჩენილი 110000 დოლარიც, ბინის ჩაბარების მომენტში.
დაიბეგრება თუ არა არარეზიდენტი ფიზიკური პირის მიერ მიღებული სხვაობა შემოსავალსა და მანამდე გადახდილ ავანსს შორის (ნამეტი) 60000-40000=20000 დოლარი? დაბეგვრაზე მსჯელობისას, არის თუ არა განმსაზღვრელი, გასულია თუ არა 2-წლიანი ვადა ავანსის გადახდასა და მხარის ჩანაცვლების მომენტებს შორის? უთანაბრდება ეს ოპერაცია აქტივების მიწოდებას?
1) თიზ-ის საწარმოს (შპს, შემდგომში − თიზი) მიერ სპეციალური სავაჭრო კომპანიის (შპს, შემდგომში − სსკო) წილის შესყიდვის შემთხვევაში შეინარჩუნებს თუ არა ეს ორივე შპს ყველა საგადასახადო შეღავათს?
2) ასევე გვაინტერესებს, როდესაც სსკო თიზ-ს გადაუხდის დივიდენდებს, როგორ დაიბეგრება ეს დივიდენდი თიზიდან ფიზიკური პირის (თიზ-ის დამფუძნებლის) მიერ გატანის შემთხვევაში?
3) რა მოხდება იმ შემთხვევაში, თუ თიზი დივიდენდს არ გასცემს ფიზიკურ პირზე და მოახდენს რეინვესტირებას, ანუ მოიხმარს საკუთარი ეკონომიკური მიზნებისთვის?
ქართულ საწარმოში, რომელიც სააქციო საზოგადოებაა, საქართველოს რეზიდენტმა ფიზიკურმა პირმა (რომელიც ამ საწარმოს ურთიერთდამოკიდებული პირია) აქციების სანაცვლოდ შეიტანა რაღაც აქტივი (კერძოდ, 100% წილი სხვა შპს-ში). ფიზიკურმა პირმა შეტანილი აქტივი დააფასა 3 მლნ ლარად, სანაცვლოდ საწარმომ გამოუშვა 3 მლნ ლარის ნომინალური ღირებულების აქციები და გადასცა ამ ფიზიკურ პირს.
ამ აქციების გამოშვების შემდეგ ხსენებული ფიზიკური პირი ფლობს სააქციო კაპიტალის ნახევარზე მეტს − 75%-ს. კერძოდ, ამ ემისიამდე საწარმოს სააქციო კაპიტალი იყო 1 მლნ ლარი (საემისიო კაპიტალი არ ჰქონდა) და 3 მლნ-იანი ემისიის შემდეგ ფიზიკური პირი გახდა 75% წილის მფლობელი აქციონერი.
ამ ოპერაციის შემდეგ 4 კალენდარულ თვეში ამ ფიზიკურმა პირმა სრულად მიჰყიდა თავისი აქციები სხვა არსებულ აქციონერს.
კაპიტალში აქტივების ამგვარი შეტანისას, როდესაც ხდება კომპანიის წილის 50%-ზე მეტი აქციების სანაცვლოდ გადაცემა და როდესაც აქტივის შეტანა კაპიტალში არ ითვლება მიწოდებად (სსკ 151-ე მუხლი), საჭიროა თუ არა შეტანილი აქტივების საბაზრო ღირებულების განსაზღვრა? და თუ აღმოჩნდება, რომ ეს საბაზრო ღირებულება 3 მლნ ლარზე ნაკლებია, არის თუ არა ეს სხვაობა დასაბეგრი, მოგების ან საშემოსავლო გადასახადით?
დაბეგვრა გვაინტერესებს სააქციო საზოგადოების მხრიდან. გასათვალისწინებელია, რომ რეალურად კომპანიას ხარჯი არ გაუწევია, თანხა არ გადაუხდია.
ქართული საწარმო აშენებს უძრავ ქონებას (საცხოვრებელ კორპუსს) და ცალკეულ ბინებს ჰყიდის როგორც რეზიდენტ, ისე არარეზიდენტ ფიზიკურ და იურიდიულ პირებზე. მხარეთა შორის თავდაპირველად ფორმდება წინარე ნასყიდობის ხელშეკრულება. გარიგება არის უცხოურ ვალუტაში და ითვალისწინებს საავანსო გადახდებს მყიდველის მხრიდან. წინარე ხელშეკრულებაში არის ასევე პირობა, რომ მყიდველს შეუძლია გავიდეს გარიგებიდან, თუკი ბინის საკუთრებაში გადაცემამდე გადაიფიქრებს მის შეძენას და ამ შემთხვევაში გამყიდველი ქართული კომპანია უბრუნებს მას ავანსად ჩარიცხულ თანხებს.
თუკი ამგვარი ხდომილება დადგება და ჩვენს კომპანიას მოუწევს ავანსის თანხების დაბრუნება მყიდველებისთვის, მაშინ დაიბეგრება თუ არა ლარის ეკვივალენტი ის ოდენობა, რითიც დაბრუნებული თანხა გადააჭარბებს ჩარიცხვის დღეს დაფიქსირებულ ეკვივალენტს? მაგალითად, ჩაგვერიცხა 1000 აშშ დოლარი ავანსად კურსით 2.50 და ვაბრუნებთ კურსით 2.70.
