ორმაგი მოქალაქე (საქართველო, ისრაელი) ამჟამად მუშაობს ისრაელში, ექიმი-რადიოლოგია. მას უნდა საქართველოში დაბრუნება და საქართველოდან ონლაინ-მუშაობა ისრაელში, როგორც რადიოლოგს. მას აქვს არჩევანი: დარჩეს ისრაელში რეზიდენტად, თუ დარეგისტრირდეს საქართველოში როგორც გადამხდელი ან ინდმეწარმე (რომელი ჯობია?) და აქ გადაიხადოს, რაც გაცილებით ნაკლები იქნება ალბათ, ვიდრე ისრაელში გადასახადი. შემოსავალი ექნება წელიწადში 100000 ლარზე მეტი და რა პროცენტის გადახდა მოუწევს?
ანუ ამ არჩევანის წინაშეა და უნდა სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს.
წარმოვადგენთ საქართველოს კანონმდებლობით რეგისტრირებულ იურიდიულ პირს. გერმანიაში გვაქვს გახსნილი ფილიალი. პერიოდულად, ვინაიდან ფილიალს სჭირდება ფული ხარჯების მიხედვით (რომელთა მიზნობრიობა დოკუმენტურად დასტურდება), ხდება ჩვენ მიერ ფილიალის ანგარიშზე თანხის გადარიცხვა.
ჩაითვლება თუ არა ჩვენი ფილიალი როგორც არარეზიდენტი პირი და მასზე გადარიცხული თანხები, რომლითაც ხდება იქ გაწეული ხარჯების ანაზღაურება, ექვემდებარება თუ არა დაბეგვრას მოგების გადასახადით (ხომ არ განიხილება სესხად, კაპიტალში შეტანად ან/და ჩუქებად)?
შეიძლება თუ არა, რომ შპს-ში არარეზიდენტი დამფუძნებელი ფიზიკური პირის სესხიდან წარმოშობილი საპროცენტო დავალიანება ამ დამფუძნებლის მიერ (წილის 100%-ის მფლობელია) შეტანილ იქნას ამ შპს-ის საწესდებო კაპიტალში?
2021 წელს დაბეგვრის „ესტონურ“ მოდელზე მყოფმა სამშენებლო კომპანიამ ისესხა თანხა ურთიერთდამოკიდებული, გადამხდელად არარეგისტრირებული ფიზიკური პირისგან. სესხის ხელშეკრულების პირობით მომდევნო სამი წლის განმავლობაში სესხი დაბრუნდება სრულად (პროცენტებთან ერთად) ან დაბრუნდება შერეული სახით – ნაწილი დაბრუნდება თანხით, ნაწილი კი აშენებული უძრავი ქონების საკუთრებაში გადაცემით. ეს ხდომილება დამოკიდებულია მომავალში მსესხებელი კომპანიის ფინანსურ შესაძლებლობებზე. კონტრაქტში ასევე დაფიქსირებულია, რომ თუკი სესხის ნაწილი დაბრუნდება ქონების გადაცემით, მაშინ ქონების ფასი იქნება 120$ და ეს ფასი 2021 წელს (გარიგების დადებისას) არის ამ ქონების საბაზრო ფასი, თუმცა 2024 წელს ამგვარი ქონების საბაზრო ფასი უკვე გაზრდილია და შეადგენს 200$-ს.
2024 წელს სესხის ნაწილი დაბრუნდა თანხობრივად, ნაწილი კი – ქონების საკუთრებაში გადაცემით. ამ ვითარებაში:
1) რამდენად მაღალია რისკი ქონების გადაცემით დაბრუნებული სესხის ნაწილი თავიდანვე (2021 წელში) ჩაითვალოს მიღებულ ავანსად და დაიბეგროს დღგ-ით? და რა თანხიდან, 120$-დან?
2) თუკი დავასაბუთებთ, რომ 2021 წელს ეს არ ყოფილა ავანსი, რადგან არ იყო ცალსახად დათქმული პირობა (დავუშვათ, რომ ეს რამენაირად ავხსენით), მაშინ 2024 წელს, როცა ბინა გადაფორმდა, რა თანხიდან უნდა დაიბეგროს ეს ოპერაცია დღგ-ით? 120$-იდან თუ 200$-დან? ან შეიძლება 120$-ში უნდა გაიქვითოს, მაგრამ 200$-დან უნდა დაიბეგროს (ვინაიდან ურთიერთდამოკიდებულ პირებს შორის გარიგებაა)?
2024 წელს შეიქმნა ა(ა)იპ „XXX-მოწყობილობების მწარმოებელთა, იმპორტიორთა და დისტრიბუტორთა ასოციაცია“, რომლის დამფუძნებელი ყველა წევრი არის იურიდიული პირი (შპს), რომელიც ამ სახის საქმიანობას ეწევა. ერთ-ერთი წევრია ჩვენი კომპანიაც, რომელიც ასევე აღნიშნული საქმიანობით არის დაკავებული. ასოციაციის წესდების მიხედვით, ასოციაციის საქმიანობის მიზანია:
* XXX-მოწყობილობების შესახებ საკანონმდებლო ცვლილების განხორციელება, დანერგვის საკითხში აქტიური თანამშრომლობა;
* დისტრიბუციას დაქვემდებარებული XXX-მოწყობილობების შემოტანა-რეგისტრაციის წესის განსაზღვრა;
* XXX სფეროში დისტრიბუციას დაქვემდებარებული პროდუქციის შეფასება, ანალიზი;
* კანონით ნებადართული სხვა საქმიანობები.
ჩვენი კომპანია, როგორც წევრი, ამ ასოციაციას ყოველთვე უხდის საწევრო გადასახადს 900 ლარს. ექვემდებარება თუ არა დაბეგვრას ჩვენ მიერ გადარიცხული საწევრო გადასახადი?
როცა დაბეგვრის „ესტონურ მოდელზე“ მყოფი რეზიდენტი შპს ყიდულობს არარეზიდენტი აქციებს ან/და წილს, ეს იბეგრება მოგების გადასახადით სსკ 982 მუხლის მე-3 ნაწილის „ვ“ პუნქტით:
„მუხლი 982. გაწეული ხარჯი ან სხვა გადახდა, რომელიც ეკონომიკურ საქმიანობასთან დაკავშირებული არ არის…
3. მოგების გადასახადით იბეგრება:
ვ) არარეზიდენტის, აგრეთვე ამ კოდექსის შესაბამისად მოგების გადასახადისაგან გათავისუფლებული პირის კაპიტალში შენატანი ან აქციის/წილის (გარდა უცხო ქვეყნის აღიარებულ საფონდო ბირჟაზე განთავსებული აქციისა/წილისა) შესაძენად განხორციელებული გადახდა“.
მაგრამ თუკი რეზიდენტი ფიზიკური პირი იყიდის არარეზიდენტი იურიდიული პირის აქციებს ან/და წილს, ეს ხომ არ დაიბეგრება რეზიდენტი ფიზიკური პირისთვის რამეთი?
