კატარის რეზიდენტი კომპანია ატარებს საქართველოში ტრენინგს ჩვენი საწარმოს თანამშრომლისთვის, რომელიც პირდაპირ უკავშირდება მისი (თანამშრომლის) საქმიანობის გაუმჯობესებას. კომპანიის წარმომადგენელი ჩამოვა კატარიდან საქართველოში, ამ ტრენინგის ჩასატარებლად. ტრენინგის საფასური, პირობითად, არის 1000 აშშ დოლარი. ჩარიცხვა უნდა მოხდეს კატარის რეზიდენტი კომპანიის საბანკო ანგარიშზე კატარში.
გთხოვთ, მოგვწეროთ, რა გადასახადების გადახდა მოგვიწევს ამ შემთხვევაში?
დღგ-ის არაგადამხდელმა ინდმეწარმემ 2018 წლის ბოლოს გადაწყვიტა საკუთარ მიწაზე შემდგომი რეალიზაციის მიზნით აეშენებინა არასაცხოვრებელი ფართი მოწვეული სპეციალისტების მეშვეობით. 2019 წელს დაიწყო მასალების შეძენა, რომელსაც ბუღალტრულად აღრიცხავდა ჯერ მარაგებში 1620 ანგარიშზე, ხოლო წლის ბოლომდე გახარჯული მასალები შესაბამისი აქტის საფუძველზე გადაჰქონდა დაუმთავრებელ წარმოებაში 1630 ანგარიშზე.
მიზეზთა გამო მშენებლობა გაგრძელდა 2023 წლის მარტამდე. ყოველწლიურად აღრიცხვა ხდებოდა: ახლად შეძენილი მასალების – 1620 ანგარიშზე, გახარჯულის კი – 1630-ზე. საშემოსავლო გადასახადის წლიურ დეკლარაციაში 1620 და 1630 ანგარიშები აისახებოდა სმფ-ების სტრიქონებზე (21, 22, 24 სტრ.). მშენებლობა დასრულდა 2023 წლის მარტში.
ინდმეწარმემ 2023 წლის ივნისში გადაწყვიტა ეს ფართი, თვითღირებულებით 101 500 ლარი, აღარ გაეყიდა და გამოეყენებინა თავის ეკონომიკურ საქმიანობაში, რისთვისაც ბუღალტრულ აღრიცხვაში შეუცვალა მას კლასიფიკაცია და 01.07.2023 წ. თარიღით გადაიტანა ძირითად საშუალებებში. ამასთან, 01.11.2023 წ. წარადგინა ფიზიკური პირის ქონების გადასახადის დეკლარაცია (12 თვეზე) და 15.11.2023 წ.-მდე გადაიხადა შესაბამისი თანხაც. გვაინტერესებს:
1) სწორია თუ არა ბუღალტრულად ამ ოპერაციების აღრიცხვა და ქონების გადასახადით დაბეგვრა?
2) ვინაიდან ფართს შეეცვალა კლასიფიკაცია და გახდა ძირითადი საშუალება, საშემოსავლო გადასახადის წლიურ დეკლარაციაში ის ვერ აისახება სმფ-ების ნაშთის სტრ.22-ზე. სად უნდა აისახოს იგი?
3) დღგ-თი დაბეგვრის რაიმე ვალდებულება ხომ არ წარმოეშვა ინდმეწარმეს ამ ოპერაციების რომელიმე ეტაპზე?
ამხანაგობა შედგება რეზიდენტი საწარმოსგან და არარეზიდენტი საწარმოსგან, რომელსაც აქვს მუდმივი დაწესებულების ფილიალი საქართველოში (ამხანაგობა გაფორმდა მისი გამოცდილების გამო ტენდერში მონაწილეობის მისაღებად). არარეზიდენტი ითხოვს მის წილად ბრუნვის 3%-ს და მთლიან სამუშაოს ასრულებს მეორე რეზიდენტი საწარმო, ქვეკონტრაქტორის სახით. ძირითადი კონტრაქტის ღირებულებაა, პირობითად, 1000000 ლარი და ქვეკონტრაქტორთან კი – მინუს 10% ანუ 900000 ლარი (ისე როგორც გაფორმდებოდა სხვა არაურთიერთდამოკიდებულ პირთან). ამხანაგობაში დარჩენილი 10%-დან არარეზიდენტს ვურიცხავთ შეთანხმებულ თანხას, როგორც მოგების განაწილებას (სათაოში გადარიცხვისას, ის თავის მხრივ ბეგრავს მას მოგების გადასახადით). ასეთი ქმედება იწვევს თუ არა რაიმე სახის საგადასახადო რისკებს?
საწარმომ თანამშრომლების სარგებლად აღიარა ფპ-ისთვის ანაზღაურებული მომსახურება, რომელიც სავალდებულო საპენსიო სადაზღვევო შენატანით არის დაბეგრილი. სარგებლის თანხა საპენსიო სადაზღვევო შენატანის გარეშე (2%+2%) უნდა იქნას აღიარებული, თუ მისი ჩათვლით?
2021 წელს მოიჯარემ ჩვენს საწარმოს ჩაურიცხა იჯარის ბოლო ორი თვის ავანსი ეროვნული ბანკის კურსით (2*3810 $*3.2547=24800.81 ლარი) და გამოვუწერეთ ავანსის საგადასახადო ანგარიშ-ფაქტურა. ეს მოიჯარე 2024 წლის 1 მარტიდან გადის დაქირავებული ფართიდან და იანვარ-თებერვალში უნდა ჩავუთვალოთ ეს ავანსად გადახდილი იჯარის თანხა.
დავაზუსტებთ ერთ მნიშვნელოვან გარემოებას: 2022 წლის მაისამდე მას ჰქონდა იჯარის საფასური თვეში 3810 $ გადასახდელი, ხოლო 2022 წლის ივნისიდან გახდა 4762.50 $. ანუ მისგან 2021 წელს მიღებული ავანსი არ ფარავს ბოლო 2 თვის იჯარის თანხას, რაც არის 4762.50*2=9525 $-ის ეკვივალენტი ლარში (იჯარის საფასური 2024 წლის იანვარში არის 4762.50 $ და თებერვალშიც არის 4762.50 $).
რომელი კურსის მიხედვით უნდა ვიანგარიშოთ იანვრის (და შემდგომ თებერვლის) იჯარა – 3.2547 (ავანსის ჩარიცხვის კურსი) თუ 2.6827 (იანვრის ბოლო დღის ეროვნული ბანკის კურსი)?
სამშენებლო კომპანიასთან გვაქვს ბარტერული ოპერაცია. აღნაგობის ხელშეკრულების თანახმად ჩვენ გადავეცით მიწა და მიწის სანაცვლოდ დეველოპერულმა კომპანიამ ჩაგვირიცხა ნაწილი თანხის და ნაწილი ფართების სახით გადმოგვცა. ეს ფართები ჯერ არ არის ექსპლუატაციაში შესული და კომუნიკაციებიც არ არის დასრულებული. მიწის საბალანსო ღირებულება შეადგენს 2677040 ლარს (01.01.2018 წელს არის გადაფასებული).
2023 წლის ივნისის თვეში მოხდა მიწის აღნაგობის გაუქმება და მიწა გადავიდა დეველოპერული კომპანიის საკუთრებაში (ახალი ცვლილებების თანახმად, 2021 წლის 24 ივნისს მოხდა მიწის ღირებულების დადგენა და გასაყიდი ფართების თვითღირებულებაც განისაზღვრა ამ ღირებულებით). მიწა შეფასდა – 2657896 ლარის ოდენობით. დეველოპერის მიერ ჩარიცხული თანხა შეადგენს – 1274804 ლარს.
კითხვები მდგომარეობს შემდეგში:
1. როგორი გატარებით მოხდება მიწის გადაცემის შემდეგ საბალანსო ღირებულების 2677040 ლარის ჩამოწერა?
2. რა თანხით განისაზღვრება 1 მ2 ფართის ღირებულება? ჩარიცხულ თანხას – 1274804 ლარს დაემატება შეფასებული მიწის 2657896 ლარი, თუ მხოლოდ შეფასებული მიწის ღირებულება იანგარიშება? თუ ასეა – ამ ჩარიცხული თანხის კვალიფიკაცია როგორ განვსაზღვროთ?
3. აღნაგობის გაუქმების დროს, დღგ-ის დეკლარაციაში უნდა ვაჩვენოთ მიწის მიწოდება? და თუ კი, რა თანხა უნდა ვაჩვენოთ დეკლარაციაში?
4. ეს გადმოცემული ფართები ჩვენთვის არის გასაყიდი საქონელი. ჩვენ შეიძლება გავყიდოთ ფართები მყიდველისგან თანხის სრული ჩარიცხვით და ასევე შიდა განვადებით (2 წელზე გათვლით). რა დროს დადგება ჩვენთვის დღგ-ის გადახდის ვალდებულება (ჩარიცხული ავანსების გარდა), თუ სრულად ვერ იხდის მყიდველი თანხას, ჯერ კომუნიკაციები არ არის დასრულებული და ექსპლუატაციაშიც არ არის მიღებული შენობა? თუ ექსპლუატაციაში შევა და მყიდველს კიდევ აქვს დასაფარი ბინის ღირებულება, ამ შემთხვევაში სრულად დაბეგვრის ვალდებულება დაუდგება კომპანიას?
