გვაინტერესებს შპს-ების, სააქციო საზოგადოებების და ფიზიკური პირების მიერ საინვესტიციო ფონდებში ინვესტირებული თანხებიდან მიღებული შემოსავლების დაბეგვრის საკითხები. გავამახვილებთ ყურადღებას შემდეგ გარემოებებზე:
1. ყველა საინვესტიციო ფონდი თუ მათი მმართველი კომპანია ლიცენზირებულია საქართველოს ეროვნული ბანკის მიერ.
2. ერთი ფონდი არის სააქციო საზოგადოება, რომლიდანაც მიღებული მოგება ფიზიკურ პირებზე განაწილების დროს სსკ 23(1) მუხლის თანახმად იბეგრება მოგების გადასახადის 5%-ით, საშემოსავლო გადასახადისგან გათავისუფლებულია, ხოლო ინვესტორი შპს-ისთვის გაცემული დივიდენდები არ იბეგრება გაცემის წყაროსთან.
3. დანარჩენი ფონდები არის სახელშეკრულებო სქემები, რომლებიც ეროვნულ ბანკში „საინვესტიციო ფონდების შესახებ“ კანონითაა რეგისტრირებული და რომლებიც კანონის თანახმად არ წარმოადგენენ გადამხდელ სუბიექტებს. მასში მონაწილე ინვესტორ ფიზიკურ პირებს ერიცხებათ მოგების განაწილებისას თანხები გადახდის წყაროსთან დაბეგვრის გარეშე.
4. ყველა ფონდის ინვესტორთან გაფორმებულია ხელშეკრულებები ერთეულის შეძენის თაობაზე. ყველა ფონდს აქვს ერთეულთა რეესტრი, სადაც აღრიცხულია ერთეულის ღირებულება და რაოდენობა.
აქედან გამომდინარე, გვაინტერესებს: 1) ზუსტად რა ჰქვია კანონის ენით მიღებულ შემოსავლებს ასეთი ფონდებიდან: დივიდენდი, საპროცენტო სარგებელი თუ რამე სხვა?
2) გვაინტერესებს, ასეთი ფონდებიდან მიღებული მოგების განაწილებისას შეზღუდული პასუხისმგებლობის საზოგადოების მესაკუთრე ფიზიკური პირი იბეგრება თუ არა დივიდენდის საშემოსავლო და მოგების გადასახადით? თუ, ეკუთვნის შეღავათი ლიცენზირებული ფინანსური ინსტიტუტებისგან მიღებული მოგების (პროცენტის) განაწილების მსგავსად?
როდესაც დღგ-ის გადამხდელი საწარმო ახდენს ე.წ. „საწარმოს მიწოდების“ ხელშეკრულების ფარგლებში დამოუკიდებლად ფუნქციონირებადი ქვედანაყოფის გაყიდვას სხვა დღგ ის გადამხდელისთვის, რაც არ იბეგრება დღგ-ით, შეიძლება თუ არა, რომ გასაყიდ აქტივებს შორის, ძირითად საშუალებებთან ერთად, შედიოდეს სასაქონლო მარაგიც?
კომპანიის ბალანსზე ირიცხება არარეზიდენტი კომპანიის დებიტორული დავალიანება (დაახლოებით 50000 აშშ დოლარი), რომელიც მოდის 2022 წლიდან.
მყიდველის მხარის პოზიცია არის ის, რომ მხარეებს შორის სიტყვიერად შეთანხმებულ ფასზე მეტ თანხაზეა გამოწერილი ინვოისები და უარს აცხადებს ამ დავალიანების დაფარვაზე. ამბობს, რომ სიტყვიერად შეთანხმებული დავალიანება ანაზღაურებული აქვს, თუმცა, როდესაც საქონელს ღებულობდა, ინვოისში მითითებულ გაზრდილ ფასზე რეაქცია არ ჰქონდა. ექსპორტის დეკლარაციების კორექტირება ვერ ხერხდება (ბევრია).
რამდენად რეალურია რისკი, რომ შემოწმების შემთხვევაში საგადასახადო აუდიტორმა დაბეგროს ჩამოკიდებული დებიტორული დავალიანება? რას გვირჩევთ აღნიშნული დავალიანების ჩამოსაწერად?
როდესაც 1430 ანგარიშზე მაქვს რიგით თანამშრომელზე ჩარიცხული თანხა და ამ თანხის ხელფასად დაბეგვრა მიწევს, როგორც საბუთის გარეშე გახარჯულის, რომელია სწორი დაბეგვრა: იმ თანამშრომელზე ვაჩვენო ხელფასი, ვისზეც არის გაცემული, თუ დირექტორზე?
1) დამფუძნებელმა, იგივე დირექტორმა, 3 წლის წინ შემოიტანა უპროცენტო სესხი შპს-ში. ძირი თანხის გატანის დღეს დავარიცხე პროცენტი, გავატარე ხარჯში და იგივე თანხა ავიღე შემოსავალში. მაქვს თუ არა ვალდებულება დარიცხული თანხა დავადეკლარირო და გადავიხადო საშემოსავლო 5%?
2) დამფუძნებელმა, იგივე დირექტორმა 3 წლის წინ შემოიტანა პროცენტიანი სესხი. ხელშეკრულებით პროცენტის დარიცხვა ხდება ძირი თანხის გატანის დღეს. 3 წლის შემდეგ პირობითად, იანვარში გამსესხებელს დავუბრუნეთ ძირი თანხა, მაგრამ დარიცხული პროცენტი გამსესხებელს გადავურიცხეთ მარტში. მაინტერესებს, როდის მქონდა დარიცხულ პროცენტზე დეკლარირების ვალდებულება: იანვარში თუ მარტში?
ერთმა შპს-მ მეორე შპს-ს (ორივე არის დაბეგვრის „ესტონურ მოდელზე“) ასესხა გარკვეული თანხა 1 წლით. ამ მეორე შპს-ს სესხის თანხა ვერ დააბრუნა, ვინაიდან აქვს ფინანსური პრობლემები. სესხის გამცემმა შპს-ის დამფუძნებელმა გადაწყვიტა აჩუქოს მათ ეს თანხა.
ამ შემთხვევაში, რა ვალდებულებები წარმოეშვებათ ამ შპს-ებს ბიუჯეტის წინაშე?
